ورزشکارسالاری بلای عدالت ورزشی
هرچند ورزشکاران به دنبال قهرمانی و کسب افتخار هستند اما نوع مدیریت آنهاست که می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت شود. می توان گفت حقوق ورزشی جموعه قوانین خاص می باشد که روابط اصحاب ورزشی را مدیریت می کند.
مدیریت ورزشی به معنای فرآیند تنظیم برنامه‌ها و نظارت بر فعالیت‌های ورزشکاران است و اهمیت آن تا جایی است که رشته‌ای تحت این عنوان در دانشگاه‌ها وجود دارد و شامل سرفصل‌های مشخصی برای تدریس است. مدیریت در ورزش روز دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند مسیر موفقیت یک رشته را هموار کند یا موجب پسرفت آن شود اما گاهی می‌بینیم که برخی از فدراسیون‌ها نه تنها در این مسیر حرکت نکرده‌اند، بلکه زمینه‌ساز ورزشکار سالاری هم شده‌اند.
فدراسیون دوومیدانی نیز چنین شرایطی دارد و سال‌هاست که شاهد ورزشکار سالاری در آن هستیم؛ از زمانی که احسان حدادی اولین مدال تاریخ این رشته در المپیک (نقره المپیک لندن) را کسب کرد، در جایگاهی قرار گرفت که فدراسیون را برای موافقت با خواسته‌هایش، مجاب می‌کند. هنوز ماجرای عمل خارپاشنه در آلمان فراموش نشده است؛ با وجود اینکه پزشکان حاذقی در ایران حضور دارند اما حدادی مسئولان را مجاب کرد که با هزینه دلاری برای یک عمل ساده به آلمان برود و حدود دو ماه هم در این کشور اقامت داشته باشد.
بحث دیگری که ورزشکار سالاری در دوومیدانی را تایید می‌کند، اردوهای برون مرزی برخی از ورزشکاران است. احسان حدادی و حسن تفتیان زمان زیادی را در آمریکا و فرانسه زیر نظر مربی خارجی تمرین کردند و فدراسیون هم هزینه‌های آنها را پراخت کرد اما روی این اردوها نظارت خاصی وجود نداشته و صرفا به گزارشات مقطعی وزشکاران اکتفا شده است. برخی از کارشناسان این رشته معتقدند اردوهای برون مرزی دوومیدانی در سال‌های اخیر نتیجه مثبتی نداشته است.
احسان مهاجر شجاعی از قهرمانان سابق دوومیدانی در این مورد معتقد است: “اردوهایی که در سال های اخیر در نظر گرفته شده گاهی تاثیر معکوس داشته است. ورزشکاران ما دو، سه ماه بدون هیچ نظارتی به بلاروس و روسیه رفتند، فقط یکسری هزینه شد و نتیجه خوبی هم نگرفتیم. اگر اصولی نباشد این اردوها جوابگو نیست. ”
ورزشکار سالاری در دوومیدانی حتی صدای مسئولان کمیته ملی المپیک را هم درآورد؛ نصرالله سجادی سرپرست کاروان ایران در المپیک ۲۰۲۰ در نشستی که به بررسی عملکرد کاروان ایران در توکیو پرداخته بودند در مورد دوومیدانی گفت: “عملکرد دوومیدانی خیلی ضعیف بود و نداشتن مدیریت صحیح در مثبت شدن تست کرونای ورزشکار در آستانه اعزام و ورزشکار سالاری باید بررسی و مورد توجه قرار بگیرد. ”
این در حالی است که شرایط متفاوتی در ورزش قهرمانی کشورهای دیگر وجود دارد؛ لاشا تالاخادزه گرجستانی که تمام افتخارات موجود در جهان وزنه‌برداری را کسب کرده است در نشست خبری بعد از کسب دومین طلای المپیک و ثبت رکورد خارق‌العاده ۴۸۸ کیلوگرم اظهار نظر جالبی راجع به روند موفقیتش داشت که هیچ نشانی از ورزشکارسالاری در آن دیده نمی‌شود. او در پاسخ به اینکه راز قدرت خارق العاده و رکوردهای فوق العاده‌ای که به ثبت می‌رساند چیست، گفت: من تمریناتم را انجام می‌دهم به صحبت‌های مربیانم گوش می‌دهم و در مسیری که برای من تعیین شده قدم برمی دارم و هیچ کار دیگری غیر از آن انجام نمی‌دهم و هیچ چیز پیچیده دیگری وجود ندارد. ”
این نشان می‌دهد تفکر قهرمانی در ورزشکاران بزرگ کشورهای دیگر خیلی متفاوت از چیزی است که در ایران می‌بینیم.
روبروی این تفکر کیانوش رستمی بود که مسیری را انتخاب و خود را از تیم ملی جدا کرد که در سراشیبی سقوط قرار گرفت. در دوومیدانی هم این ورزشکارسالاری نتیجه‌ای را همراه نداشته است. کدام مدال قهرمانی جهان و المپیک برای دوومیدانی ایران به دست آمده؟ آنچه این روزها می‌بینم افت دوومیدانی است. اگر قرار به پیشرفت است باید مدیریت صحیحی بر این رشته مادر حاکم شود. در غیر این صورت اوضاع از این بدتر هم خواهد شد.
البته بعداز المپیک توکیو و نتایج ضعیفی که سه نماینده ایران کسب کردند فدراسیون تصمیم جدیدی در مورد اردو و مربیان خارجی گرفت و اعلام کرد که از این به بعد تنها مبلغی که برای اردو و مربی داخلی ورزشکاران در نظر گرفته، به آنها پرداخت می‌شود و اگر کسی قصد دارد در اردوی خارجی شرکت و با مربی خارجی کار کند، مابقی هزینه را باید به صورت شخصی یا از طریق اسپانسر تامین کند. باید دید که فدراسیون چقدر مصمم به اجرای این تصمیم است و تا چه حد برای از بین بردن ورزشکار سالاری تلاش می‌کند.
خلاصه تا حقوق ورزشی را ندانیم و از توانایی و تخصص وکلای ورزشی در فرایند ورزشی کمک نگیریم عدالت ورزشی منفعل خواهد ماند.
موسسه حقوقی امیدنوید اولین مرجع رسیدگی به مسائل ورزشی در ایران
با مشاوره به ورزشکاران، مربیان و باشگاه ها از حقوق آنان دفاع می نماید
و شما را با اساتید برجسته و تخصصی از حقوق ورزشی آگاه می نماید