بیشتر ورزشکاران مشکلات خواب را در زندگی ورزشی خود تجربه کرده اند که این امر موجب پناه بردن آن‌ها به سوی داروهای خواب آور می‌شود و بیشترین دارویی که مصرف می‌کنند “ملاتونین” و مهم‌ترین دغدغه اصلی ورزشکاران در استفاده از داروها، مثبت نشدن آزمایش دوپینگ است.

ملاتونین چیست؟

هورمونی است که به دلیل عملکردی که در خواب دارد معروف بوده و در بین هورمون ها ملاتونین توسط بدن از اسیدآمینه تریپتوفان سنتز و سپس به سروتونین (انتقال دهنده عصبی) و در نهایت به ملاتونین تبدیل می‌شود. شبکیه چشم حاوی نورونهایی است که اطلاعات را به مغز ما ارسال و غده صنوبری در مغز بسته به سیگنال نور، مقدار کمتر یا بیشتری از ملاتونین را آزاد می کند و اساسا به اعضای دیگر بدن اطلاع می‌دهد که چه تایمی از روز است و اگر مقدار هورمون ملاتونین بیشتر آزاد شود، یعنی شب و هنگام استراحت و خواب است.

در حالی که ملاتونین به خاطر عملکردش در خواب معروف بوده اما عملکرد اولیه‌اش در تمام گیاهان و حیوانات مشابه به عنوان یک آنتی‌اکسدان و پاک کننده رادیکال آزاد است.

آژانس ضد دوپینگ آمریکا در خصوص استفاده از این دارو توصیه هایی دارد که باید به آن توجه ویژه داشت. پرسش اول این است که آیا ملاتونین در ورزش جزو مواد ممنوعه است؟ پاسخ منفی است؛ ملاتونین ماده ممنوعه نیست به همین دلیل ورزشکاران می‌توانند از این ماده استفاده کنند اما در آمریکا، ملاتونین تنها به عنوان مکمل غذایی قابل دسترس است و تمام مکمل‌های غذایی در معرض ریسک قرار می‌گیرند و به عنوان مثال اگر از مکملی استفاده می‌کنند که برچسب ملاتونین دارد نمی توان از بقیه محتویات آن اطمینان داشت.

ملاتونین مضر است؟

طبق یافته‌های محققان، ملاتونین برای استفاده کوتاه مدت بی ضرر است اما گاهی باعث سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و ایجاد خواب آلودگی می‌شود. ملاتونین می‌تواند با سایر داروها تداخل ایجاد کند، بنابراین پیش از مصرف باید از پزشک مشورت گرفت، ضمن اینکه در دوره مصرف از این مکمل نباید در روز استفاده شود.

آیا ملاتونین در منابع غذایی هم وجود دارد؟

بله، ملاتونین در منابع غذایی هم وجود دارد. حتی بدن ما هم مقداری از این ماده را تولید می‌کند و می‌توان با مشورت از یک متخصص تغذیه ورزشی در رژیم غذایی خود قرار داد.

برای ملاتونین باید معافیت مصرف درمانی (TUE) گرفت؟

خیر، چون در لیست داروهای ممنوعه قرار ندارد، ‌ نیازی نیست که برای ملاتونین معافیت مصرف درمانی (TUE) گرفت.

منبع: ایسنا ۱۴۰۱۰۲۰۴۰۱۸۹۲