آلزایمر یک بیماری زوال عصبی با شروع تدریجی و پیشرفت مداوم همراه است و به مرور با تاثیر بر حافظه و توانایی‌های ذهنی دیگر مانند تفکر، استدلال و قضاوت، فرد را در انجام وظایف روزمره زندگی با مشکلات متعدد مواجه می‌کند.

باید بدانیم آلزایمر علت بروز ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد زوال عقل (دمانس) است و این بیماری اغلب پس از ۶۵ سالگی و بیشتر در زنان رخ می‌دهد. اغلب شروع آلزایمر آرام است و شاید تشخیص این بیماری در مراحل اولیه مشکل باشد اما سه علامت بالینی اختلال حافظه، نقایص بینایی و فضایی و اختلال گویایی می‌تواند به تشخیص آن کمک کند که در سه گروه کلی طبقه‌بندی می‌شود.

اختلالات شناختی

اختلال حافظه: در حدی که در انجام فعالیت‌های روزانه دچار مشکل می‌شود.

گم کردن زمان و مکان: شامل فراموش کردن روز های هفته، تاریخ و ساعت می‌شود.

ضعف بیان: فرد مبتلا به آلزایمر گاهی کلمات ساده را از یاد برده و لغات نامناسب را جایگزین می کند و اشتباهات دستوری دارد.

جابجا گذاشتن اجسام: به عنوان مثال فرد کیف پولش را در یخچال می‌گذارد.

اختلال در درک تصاویر و تشخیص اندازه و فاصله آن‌ها: به عنوان مثال از پله ها بالا می‌رود، اما نمی‌تواند ارتفاع پله‌ها را تخمین بزند.

اختلالات خلقی روانی

از دست دادن انگیزه: فرد نسبت به وقایع و رویدادهای محیط زندگی و خانواده‌اش بی تفاوت است.

مشکلات در تفکر ذهنی: فراموشی تدریجی ارقام و اینکه نمی‌داند ارقام را چگونه محاسبه کند.

ضعف یا کاهش قضاوت: فرد مشکلاتش را درک نمی‌کند و مراجعه به پزشک را ضروری نمی‌داند.

 اختلالات رفتاری

تغییرات در حالات و رفتارها:خلق بیمار به سرعت تغییر می‌کند، حتی بی‌هیچ دلیلی آرامش وی به خشم تبدیل می‌شود.

رعایت نکردن آداب اجتماعی و هرگونه تغییر جدی در عادات و رفتارهای سابق: در مجلس رسمی ناگهان یک لطیفه غیرمودبانه تعریف می‌کند.

عوامل خطر ابتلا به آلزایمر نیز شامل سن بالای ۶۵ سال، سکته مغزی، سابقه خانوادگی (وراثت)، بیماری‌های عروق کرونر قلب، سطح تحصیلات پایین، افزایش کلسترول خون، سابقه افسردگی، کمبود ویتامین و اسید فولیک، کمبود فعالیت‌های فیزیکی و ورزش، مصرف دخانیات، سابقه ضربه شدید به سر، استرس های روانی اجتماعی مانند بازنشستگی و فوت همسر و نیز سموم موجود در محیط زیست از جمله عوامل خطر ابتلا به آلزایمر است.

مراحل بیماری آلزایمر

اولیه: علائم بیماری به صورت تدریجی ظاهر می‌شود و زمان دقیق شروع این مرحله را نمی‌توان مشخص کرد که مشهودترین نقص از دست رفتن حافظه کوتاه مدت است و به شکل فراموش کردن اتفاقات اخیر و ناتوانی در یادگیری جدید دیده می‌شود.

میانی: در این مرحله پزشک بیماری را تشخیص می‌دهد و نشانه‌های بیماری به حدی آشکار است که بر زندگی اجتماعی، شغلی و انجام فعالیت‌های روزمره بیمار اثر می‌گذارد.

مرحله پایانی (پیشرفته) : بیمار به طور کامل وابسته به مراقبان است، توانایی سخن گفتن ندارد، بی‌تفاوتی و خستگی مفرط شایع می‌شود و بیمار زمین گیر شده و قادر به تغذیه نیست. علت مرگ در این مرحله اغلب عامل بیرونی مانند عفونت زخم بستر و سینه پهلو و نه از خود بیماری آلزایمر است.

پیشگیری از بیماری آلزایمر

روش قطعی برای پیشگیری از آلزایمر شناخته نشده است، اما هر اقدامی باید از میانه زندگی شروع شود. در این زمینه به نظر می‌رسد مصرف آنتی اکسیدان ها، مصرف غذاهای سرشار از ویتامین E که باعث مهار ورود رادیکال‌های آزاد به سلول‌های مغزی می شود، ورزش و پیاده روی، خواب مناسب و کافی، انجام محاسبات ریاضی، اصلاح عوامل خطر قلبی عروقی و داروهای ضدالتهاب موثر باشد. همچنین افراد دارای گروه خونی O از ماده خاکستری بیشتری در مغز خود نسبت به سایر گروه های خونی برخوردار هستند که نقش حفاظتی در ابتلا به آلزایمر دارد. به قلم مسعود کریمی