حقوق تجارت در ورزش حرفه ای ایران با رویکرد حقوق ورزشی

با  تشکر از حسن تدبیر سرکار خانم ژاله معماری، مهسا سعادتی، فرشته دهقانی که با تلاش های ارزشمند مقاله ای که در پیش رو ملاحظه میفرمائید را تدوین نموده اند(بازشناسی و مدلسازی حوزه ها و زيرساخت های حقوق تجارت در ورزش حرفه ای ايران ) ، در انتهای مقاله نزدیکی بیشتر را به حقوق ورزشی اشاره خواهیم کرد.

 

چکیده

هدف از این مقاله بازشناسی و مدلسازی حوزه ها و زیرساختهای حقوق تجارت در ورزش حرفه ای ایران و ارائة تصمیمات مدیریتی مبتنی بر آن می باشد. نمونه های تحقیق شامل ۳۰۰ نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه، کارشناسان ورزشی، مربیان، ورزشکاران و قهرمانان بودند. از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی برای اعتباریابی سازهای، شناسایی عوامل و برآورد بارهای عاملی استفاده شد. تجزیه وتحلیل دادهها و تعیین معادالت ساختاری در نرمافزار SPSS نسخة ۲۱ و LISREL انجام گرفت. در الگوی اکتشافی الگوی حقوق تجارت در ورزش حرفهای، حوزه ها و زیرساخت های حقوق تجارت در ورزش حرفه ای کشور شناسایی شد که شامل یازده عامل قراردادهای حقوقی، مقررات بین المللی، صحه گذاری، بازاریابی در کمین، قانون استخدام، قانون ضد تراست، مالکیت فکری، آژانس ورزشی، رابطة واسطه گری، رسانة ورزشی و اقتصاد بود. سه عامل قراردادهای حقوقی، مقررات بین المللی، و عامل اقتصاد بر سایر عوامل تبیین کنندة حقوق تجارت در ورزش حرفهای کشور اثرگذار بودند. چنانچه بتوان با این سه عامل به نحوی شایسته بر سایر عوامل این مدل اثر گذاشت، ریشة بسیاری از مسائل و مشکالت در حوزة حقوق تجارت در ورزش حرفه ای شناسایی خواهد شد. توجه به بارهای عاملی و روابط حاکم میان هر عامل با سایر عوامل در این مدل، راهگشای مناسبی برای مدیران در تصمیم سازی است.

 

کلید واژه: حقوق، حقوق تجارت، ورزش حرفه ای، حقوق ورزشی، تجارت در ورزش، اقتصاد ورزشی

 

مقدمه

امروزه ورزش، از ملزومات اساسی زندگی اجتماعی و از عرصه های بسیار مهمی است که حکومتها، افراد و سازمانهای بین المللی با آگاهی کامل از ابعاد سیاسی اجتماعی آن برای دستیابی به اهداف موردنظر خود بهره برداری می کنند. به گونه ای که اکنون بسیاری از تصمیمات و رویدادها در ورزش آشکارا تحت تأثیر تنش ها و بحران های بین المللی و ملی بر ورزش قرار می گیرد. به همین دلیل است که عرصة ورزش به تدریج به صورت حوزهای برای خودنمایی و رقابت ها و رویارویی های کشورها و افراد سیاسی درآمده است. چنانکه در سیاستگذاری های بین المللی و ملی به صورت پلی باارزش در راه نیل به اهدافی مهم درآمده و نقش بسیار بااهمیتی را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر، امروزه ورزش به صنعتی پررونق برای تجارت بدل شده است. در ایالت متحده این تجارت جهانی به همراه قراردادها و اسپانسرهای پرمنفعت خود، سالانه  ۳۸۴ میلیارد دلار درآمد ایجاد میکند. لیکن همانگونه که ورزش به عنوان یک شغل مطرح است، ورزشکارانی که از طریق ورزش به کسب درآمد می پردازند، شاغل و در شرایط خاصی، حرفه ای محسوب میشوند. بنابراین طبیعی است که قانون کار به ورزش نیز تسری یابد.

 

همانند تمامی حوزه های تجارت، حضور پررنگ قراردادها در ورزش نیز ضروری است تا اطمینان حاصل شود که ورزش پیش رو پیروز میشود. نظریه:  از قراردادهای ورزشی به طور گستردهای استفاده میشود تا حواشی، مشکلات  و مشاجره های میان ذینفعان این صنعت کاهش یابد.

همچنین، پرواضح است که امروزه ورزش نقش مهمی در رشد شخصیت و جامعه بازی می کند. در تصدیق اهمیت آن، قانون اساسی یونان، حق ورزش را به عنوان یک حق اساسی انسان دانسته است. در بعضی موارد، حمایت از ورزش ممکن است به محدود شدن سایر حقوق اساسی تضمین شده در قانون اساسی منجر شود  و در خصوص این محدودیتها معتقد است مسائلی به وجود میآیند که ضرورت توجه به ورزش در بالاترین سطح نظام قانونی یک کشور، یعنی قانون اساسی از اهمیت برخوردار است .

 

با توجه به رشد و توسعة روزافزون ورزش در جهان امروز و بروز حوادث و اتفاقات گوناگون ، بیش از پیش نیاز به تدوین قوانین و ضوابط ویژه در محیط ورزش بسیار احساس می شود .به دلیل اهمیت خاص و پیچیدگی های که به مرور زمان در مسائل حقوق ورزشی به وجود دارد.

شاخه ای به حقوق ورزش اختصاص داده شده تا آن را از نظر اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به اهرم و نیروی فوق العاده مؤثر و تأثیرگذار در دنیا تبدیل کند که نه تنها از جنبة تفریحی آن، بلکه به عنوان یکی از ضروریات زندگی اجتماعی از آن یاد میشود. بر همین اساس نقش و عملکرد ورزش را از منظر اجتماعی شامل موارد ذیل می باشد: کاهش هیجانات و رهایی از تنشها، اثبات هویت، کنترل اجتماعی، اجتماعی شدن، عامل تغییر بیداری و آگاهی جمعی و در نهایت موفقیت. می توان کفت از منظر فرهنگی و از دیدگاه قانون اساسی، ورزش را یک نهاد فرهنگی برای نیل به هدف تربیت انسان دانست و آن را  صرفا نهاد مادی و مجموعه ای از حرکات بدنی قلم داد نکرد.

 

از منظر اقتصادی به ورزش امروزه تصمیم گیری دربارة ورزش و مسائل مربوط به آن تحت تأثیر آشکار عامل های اقتصادی قرار دارد و سازمانهای اقتصادی و شرکتهای تجاری بر سازماندهی فعالیت های ورزشی نظارت و بعضاً کنترل می کنند. از نیمة دوم قرن بیستم به این سو، ورزش مدرن و سازمان یافته به تدریج به شیوه های بازاریابی و مدیریت سرمایه داری مدرن متکی شد. در دهه های اخیر نیز گسترش و توسعة رویدادهای ورزشی تجاری از سوی سازمانهای اقتصادی رواج بسیار زیادی یافته است که این امر در قالب بهره گیری از ورزش به عنوان وسیله ای برای رونق و توسعة فعالیت های بازرگانی و تجاری در سطح جهان و به منظور دسترسی به بازارهای بین المللی صورت گرفته است.

جامعه شناسان ورزشی در این مورد که ویژگی شاخص ورزش مدرن تجاری شدن است، اتفاق نظر دارند. وی معتقد است بی تردید تجاری شدن از روندهای مسلط بر ورزش از اواخر قرن بیستم به این سو بوده و ناظر بر فراگردی است که در جریان آن پیوندی نزدیک میان ورزش و نیروهای بازار شکل میگیرد. همچنین در بسیاری از جوامع فعلی فعالیتهای ورزشی از طریق پیوند با تجارت به مؤلفه ای حائز اهمیت تبدیل شده اند و درهم آمیختگی فزایندة ورزش و تجارت موضوع بحث و تفسیرهای فراوانی در میان گروه گستردهای از مفسران و اندیشمندان در سراسر دنیا شده است .

 

هرچه روند رو به رشد ورزش در جامعه به سوی حرفه ای تر شدن پیش میرود، خلا اخلاقی و حقوقی در آن بیشتر مشاهده می شود و شاید این بعد گریزناپذیر خواهد بود. در ورزش حرفه ای از اخالق و انسانیت سخن به میان آوردن بی نهایت سخت است، زیرا ورزشهای حرفه ای ورزشی منفعت طلبانه و جنسیتی شده است و در جهت خدمت بیشتری به صاحبان قدرت اقتصادی سیاسی گام برمیدارد، به همین دلیل برنامه ریزی جامع که بتوان چارچوب نظام حقوقی تجارت در ورزش را مشخص و از طریق آن مهمترین عوامل اثرگذار را مشخص کرد، ضرورت می نماید.

با توجه به مباحث مطرح شده در زمینة تجاری شدن ورزش مسئله این است که تا چه اندازه بعد حقوقی در تجارت میتواند راه گشای مسائلی باشد که حوزة تجارت ممکن است در ورزش به ویژه در زمینة ورزش حرفه ای با آن روبه رو باشد، بنابراین، محقق درصدد است با مدلسازی چارچوب حقوق تجارت در ورزش به پرسشهای زیر پاسخ دهد:

• متغیرها و حوزههای اصلی موجود در حقوق تجارت کدام است؟
• چالشهای پیش روی تجاریسازی ورزش حرفهای ایران کدام است؟
• چه روابطی بین حوزههای آن وجود دارد و چه عواملی بر آنها اثرگذار است؟

 

ادبیات تحقیق

در حوزة تجارت به طور عام و تجارت در ورزش به طور خاص بحث توجه به مقررات و به ویژه قانون حاکم بر قراردادها از نکات بسیار با اهمیتی است که میتواند هر بخشی پس از خود را تحت تأثیر قرار دهد. قوانین حاکم بر قراردادها بخشی تحت عنوان قوانین بین المللی و بخشی مرتبط با قوانین داخلی هر کشوری است که بی شک این دو در تعامل با یکدیگرند و در تعامل با عوامل اقتصادی جامعه میتوانند زمینه ساز تجارت در حوزة مربوطه باشند.

بنظر می رسد حسن نیت در قرارداد دو کارکرد مستقل دارد، که برای نقطه شروع مناسب باشد. ازاین رو در کارکرد نخست این مقوله ، به عنوان قاعدهای لازم الاجرا در انعقاد، اجرا و تفسیر قراردادها حکومت دارد و در کارکرد دوم، به عنوان مبنای حقوقی، توجیه کننده، حمایت از شاخص در موارد اشتباه و تصور نادرست به کار می رود که ناظر بر بی اطلاعی و ناآگاهی شخص است.

آژانس های ورزشی از طریق همین قراردادها به ورزشکاران کمک می کنند تا تیم یا رویدادهایی را برای بازی پیدا کنند. بعضی ورزشکاران از طریق همین آژانس ها قراردادهایی را نیز برای مشارکت در برنامه های تبلیغاتی تلویزیون و یا صحه گذاری و تبلیغات برای محصولات و خدمات اسپانسرها منعقد می کنند. همچنین در رویدادها یا رخدادهای فرهنگی اجتماعی عمومی یا سازمان ها شرکت می کنند.

قوانین برای تنظیم یا تعدیل مقررات در ورزشهای حرفه ای استفاده میشود. فعل و انفعالات و واکنش های قوانین ضدتراست در ورزشهای حرفه ای شامل موانع و محدودیت های بازیکنان، حق انتخاب جابه جایی مسائل مالکیت و درگیری و بحث هایی بین لیگ هاست.

 

رعایت حقوق حوزه بازاریابی ورزشی

در حوزه بازاریابی و علائم تجاری در بیان لزوم توجه به مقررات مربوط به نام و علامت تجاری در فروش محصولات و ارائة خدمات می نویسند تعیین نام و نشان تجاری به فایده و ارزش کالا می افزاید. بارزترین مهارت حرفه ای بازاریابان قابلیت و توانایی آنها در ایجاد، حفظ، مراقبت و ارتقای نام تجاری است.

در بیان ضرورت رعایت موازین حقوقی در ثبت علامت تجاری حمایت از اسرار تجاری به عنوان اطلاعاتی محرمانه و حاوی ارزش تجاری که موجب برتری یک تاجر بر سایر رقبای تجاری وی میشود، از اهمیتی فراوان برخوردار است. با دانش حقوق ورزشی و استفاده از تخصص وکلای ورزشی می توانید با رعایت موازین قانونی در تنظیم قرارداد ها از امنیت و آرامش قراردادی بهره مند باشید.

 

تبلیغات و حق شهرت حقوق ورزشی در تربیت بدنی

در خصوص توجه به نقش تبلیغات در اینترنت بر روی لوگو و علامت تجاری معتقدند نگرش افراد به یک محصول می تواند تحت تأثیر تبلیغات قرار گیرد. ورزش به دلیل ماهیت ویژه ای که دارد، میتواند موجب ایجاد نگرش مثبت به تبلیغات شود.

 

حقوق انحصاری مالک

در بیان ضرورت رعایت حقوق انحصاری مالک در زمینة چاپ و نشر کالا وجود مشکلات عمده در اجرای قانون حق مالکیت و کپی رایت در کشور به عنوان مهمترین مانع قانونی بر سر راه توسعة حمایت های مالی شناسایی شده است. هر بخش از قانون مالکیت فکری، صنعت ورزش را به روش های خاصی تحت تأثیر قرار می دهد، از جمله بخش های مهم قانون مالکیت فکری شامل علامت تجاری، حق چاپ، حق تبلیغات و حق امتیاز است. شاید با ارزشترین دارایی یک سازمان ورزشی نام تفریحی، لوگو، یا سایر ویژگی های متمایزکنندة آن باشد که عموم می توانند آن سازمان را شناسایی یا با آن ارتباط برقرار کنند.  به همین دلیل رقبا معمولا تلاش می کنند تا از این علامت ها بدون اجازه استفاده کنند، که یکی از مطمئن ترین راهها برای حفاظت این است که این مشخصات را به عنوان علامت تجاری به ثبت برسانند.

برای دریافت مجوز جهت ثبت نام و علامت تجاری بسیاری از مدیران به دنبال استفاده از اطلاعات موجود در نام تجاری، بازاریابی و عملیات کلی کسب وکار خود هستند. وقتیکه اطلاعت متعلق به نهاد دیگری باشد، مدیران در مسئولیت قانونی ریسک نمی کنند، مگر اینکه مجوز مناسبی را به دست آورند یا از اطلاعاتی که حقوق مالکیت معنوی نیست، استفاده کنند.

دید اقتصاددانان و در خصوص امنیت اجتماعی و شغلی کارکنان، برقراری امنیت برای حقوق مالکان سبب ایجاد انگیزه برای افراد در انجام فعالیتهای اقتصادی خواهد شد، به گونه ای که تأمین حقوق مالکیت در جامعه، ریسک فعالیتهای اقتصادی را نیز کاهش داده و با کاهش هزینه های مبادله و عدم اطمینان، سبب تسهیل و رونق فعالیتهای اقتصادی خواهد شد .

استفاده از برنامه ای مدون برای بیمة کارکنان تغییرات برنامه های حمایتی بیمه و بیمه های زندگی کارکنان بر نوسانات رشد اقتصادی کشور به طور معناداری تأثیر داشته و بنابراین، وجود رابطة علمی میان توسعة بیمه های زندگی و توسعة منابع انسانی به رشد اقتصادی را تأیید می نماید.

 

مالیات و امنیت اقتصادی حقوق ورزشی

در بررسی نقش مالیات و امنیت اقتصادی مالیات بر درآمد کارکنان که به نوعی مربیان، داوران، بازیکنان را نیز شامل میشود، از موارد مهم قانون استخدام و از جمله آژانس های شغل یابی است. به طوریکه توجه به نظام مالیاتی نقش بسیار مهمی از یک سو در تأمین منابع مالی دولت و از سوی دیگر در تنظیم امور اقتصادی جامعه و فراهم سازی شرایط ارائة خدمات مطلوب به افراد جامعه ایفا می کند و از این نظر از حساسیت و اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بدین ترتیب دولت ها با استفاده از ابزار دریافت انواع مالیات ها از افراد حقیقی و حقوقی کشور، درآمد لازم  برای انجام فعالیت های حیاتی افزایش امنیت، بهداشت، آموزش، ایجاد زیرساخت و بستر فعالیت ها سخت افزاری و نرم افزاری کشور را تأمین می کنند.

در خصوص برقراری تعادل میان منفعت حاصل از مشارکت دانشجویان در لیگ های ورزش های دانشگاهی سال های متمادی منفعت شرکت ورزشکاران در مسابقات لیگ های دانشجویی بسیار کمتر از منفعتی بود که مسئولان این مسابقات به دست می آوردند، اما امروزه با مشارکت انجمن ملی حمایت از ورزشکاران بزرگسال تبعیض را از بین می برد و از حقوق ورزشکاران در این خصوص حمایت میکند . پرداخت پاداش به کارگران نیز به سبب اهمیت بسیاری که دارند، مورد توجه محققانی قرار گرفته است و در این زمینه می نویسند اختلاف سطح سواد با اختلاف میزان حقوق در کارکنان تناسب نداشته یا تناسب کمی دارد. با این حساب مشخص است که کارمند باسواد کمتر نسبت به کارمند باسوادتر، بسیار راضی تر است. این اختلاف حقوق ناچیز، هم ناشی از قوانین حقوقی کشور است و هم به دلیل بی توجهی مسئولان به تخصیص حقوق جبرانی است .

 

غرامت و مدیریت منابع انسانی با توجه به حقوق ورزشی

در خصوص پرداخت غرامت به بیکاران قوانین و مقررات وضع شده از سوی سیستم قانونگذاری یک کشور می تواند به شدت بر مدیریت منابع انسانی تأثیر بگذارد. سیستم سیاسی قانونی، اغلب الزاماتی را بر اقدامات خاص مدیریت منابع انسانی مانند آموزش، جبران خدمات، استخدام و اخراج ها وارد می سازد.  رعایت ایمنی در محل کار نیز موضوعی است که در بحث قوانین مرتبط با استخدام کارکنان مدنظر محققان بوده است، به طوریکه برخی مسئولان  ورزش حرفه ای به رعایت نکردن قوانین سلامت محل کار و ایمنی تمایل دارند. درحالیکه ورزش حرفه ای نمیتواند بالاتر و فراتر از قوانین  باشد.

پژوهش های متعددی را دربارة تعیین دستمزد عادلانه برای منابع انسانی در سازمان های ورزشی انجام داده اند و بیان می کنند تعیین دستمزد عادلانه از مهمترین چالش های مدیریت سازمان بوده و همواره محل اختلاف دیدگاه میان ذینفعان بوده است .در حوزة ورزش نیز موضوعا اِعمال سقف قرارداد را به عنوان یکی از مسائل پذیرفته شده در بسیاری از لیگ های معتبر دنیا معرفی کرده اند. در خصوص رعایت عدالت در استخدام براساس موازین بیان می کنند ساختار و بنای اصلی مدیریت اسلامی بر اصل عدالت استوار شده است، زیرا اگر عدالت نباشد، ظلم جایگزین آن میشود و نظام و مدیریتی که بر مبنای ظلم حرکت کند، هرگز مورد رضایت حق نیست. در همین زمینه و در خصوص امنیت و سلامت شغل با توجه به استانداردهای توسعه یافتة سازمان بالا بودن سطح استاندارد سلامت جوامع موجب بهره وری و موفقیت ملی بیشتری می باشد و اعتقاد بر این است که داشتن جامعه ای سالم و تندرست از شاخص های مهم موفقیت و توسعه یافتگی یک کشور است.

 

تاثیر غیر مستقیم اقتصاد در ورزش

تأثیرات اقتصادی غیرمستقیم ورزش در زمینه هایی چون ارتقای سلامتی جامعه ، کاهش هزینه های درمان و به تبع آن توسعة برنامه های ملی توسعة سلامت، کاهش بزهکاری ها، کاهش غیبت کارکنان و افزایش عملکرد و بهره وری آنان و امثالهم مدنظر قرار می گیرد.

با مطالعة مقررات فدراسیون های روسیه برای شرکت ورزشکاران در ورزش های ملی ، با اینکه در منشور المپیک آمده ورزش برای همه و با هر نژاد و رنگ آزاد و بدون قید و شرط است، لیکن در روسیه قوانین سختی برای عضویت در تیم های ملی وضع شده است، به طوریکه ورزشکار نه تنها باید گذرنامة روسیه را داشته باشد، بلکه دستکم سه ماه منتهی به مسابقات نیز باید مقیم کشور روسیه بوده و دارای مجوز کار از این کشور نیز باشد. وی این محدودیتها را نقض مقررات منشور المپیک تلقی میکند و خواستار بازبینی آنها از سوی قانونگذاران این کشور است .

 

در حوزة منابع انسانی و نقش واسطه در معرفی جذابیت صنعت موردنظر را به همکاری با واسطه گران ترغیب میکنند. در ورزش اغلب، تمرکز رسانه ها بر روی ورزشکار یا مدیر برنامه های بازیکن است و این قبیل واسطه گران، کانون توجه آییننامه ها، بحث و جدلها، دادخواهی ها و تحلیل های این صنعت هستند. مهمترین کار واسطهگر نمایش ورزشکار است.  همچنین بنا به آیین نامة انجمن بازیکنان لیگ حرفه ای فوتبال آمریکایی وظیفه   واسطه، ایفای نقش اطلاعاتی و مشورتی وکمک به بازیکن در انجام موفق مذاکرات و نیز انجام تشریفات اجرایی قرارداد بازیکن است. همچنین یکی از وظایف واسطه انجام تشریفات و اجرایی کردن قرارداد بازیکن است، به طوریکه برخی بازیکنان به واسطه اجازه می دهند که از طرف آنان مذاکره را انجام دهند.

 

به همین ترتیب، در فدراسیون جهانی فوتبال نیز آژانس های واسطه باید شرایط مربوطه را احراز کنند. بنا به مقررات انجمن بازیکنان فوتبال آلمان چنانچه واسطه ها در انجام امور محوله و دریافت حق الزحمة خود از مبلغ قرارداد بازیکن بیشتر دریافت کرده باشند، به سرعت با درخواست دادرسی توسط باشگاه، بازیکن یا مربی ممنوع از کار می شوند .

 

نقض مقررات از دیدگاه حقوق ورزشی و قانون

همچنین چنانچه در مواردی مقررات در حین انجام قرارداد نقض شده باشد، مقتضی است طرف معامله مشخص باشد که بازیکن است یا واسطه در آژانس. از سوی دیگر، وفاداری واسطه به منافع موکل و پیگیری نظرها و خواسته های او نیز باید به اثبات رسیده باشد. همچنین پایبندی واسطه به قرارداد با باشگاه و بازیکن در صورت ناسازگاری منافع و حفاظت از اطلاعات محرمانه بازیکن توسط واسطه و حفظ هویت و وجهة بازیکن در زمان بسته شدن قرارداد نقش دانش پایة واسطه در معرفی بازیکن به بازار لیگ و هواداران تعیین ارزش بازیکن و مبلغ قرارداد وی و قانونی بودن مورد معامله و ممنوع المعامله بودن هر یک از طرفین قرارداد مطابق با استانداردهای تعیین شده چراکه دادگاه ها برای معاملات یا موافقتنامه های غیرقانونی حکم اجرایی صادر نمیکنند. بنابراین رعایت این نکات از نکات کلیدی است که واسطه ملزم به رعایت آنهاست .

 

قانون مدنی

نیز مادة ۲۱۶ قانون مدنی، معلوم و معین بودن موضوع هر قرارداد را شرط صحت آن است. مطالعة کتاب های مختلف فقهی نشان می دهد که فقها دلیل بطلان قرارداد در فرض معلوم و معین نبودن موضوع قرارداد را غرری بودن قرارداد دانسته اند. به همین ترتیب توانایی طرفین از نظر سلامت جسم و سن قانونی ضمن انعقاد یک قرارداد به ویژه برای نوجوانان و نونهالی که در تیم های پایة باشگاهی مشغول به فعالیت می شوند، اهمیت زیادی دارد.

در خصوص دورة زمانی و طول مدت یک قرارداد، هر گونه تغییر در تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش اطلاعات و محتوای آن، با توافق طرفین معتبر است . چنانچه اجرای با حسن نیت قراردادها به نداشتن سوءنیت تعبیر شود، اثر چندانی بر این اصل مترتب نمیشود، چراکه در بسیاری از قراردادها داشتن یا نداشتن سوءنیت تأثیری در نتیجة اجرای تعهد نخواهد داشت. بر همین اساس در نظر گرفتن برخی مالحظات مانند عدم انجام اعمال غیرقانونی در طول قرارداد اهمیت به خصوصی دارد. برای نمونه، بود و نبود سوءنیت در خریدار یا فروشندهای که به لحاظ اجرای عقد بیع، مکلف به پرداخت ثمن معامله یا تسلیم مبیع است، تأثیری در نتیجة اجرا تأدیة ثمن و تسلیم مبیع نخواهد داشت.

بر طبق قوانین انگلیس به کار بردن معیار یا ضابطه در قرارداد به عنوان ابزاری جهت تعیین قسمت های ناتمام مرسوم است و به دادگاه اجازه داده می شود تا قرارداد را معتبر بشناسد. برای مثال اگر ثمن در قرارداد تعیین نشده باشد، اما روشی برای محاسبة آن در نظر گرفته شده باشد، قرارداد ناقص نیست و با مشخص کردن قسمت نامعین، اجرای آن ممکن میشود .همچنین در خصوص توجه به محبوبیت ورزشکار و تأثیر آن در زمان انعقاد قرارداد معتقدند، صحه گذاری ورزشکاران در بعضی جوامع، رشد بسیاری داشته است که از این طریق ورزشکاران مبالغ هنگفتی را بابت ترویج برند به دست میآورند. همچنین صحه گذاری ورزشکاران منجر می شود تا عمر معروفیت ورزشکاران جدا از دوران ورزش آنها، در سایر زمانها ماندگار باقی بماند.

 

در آییننامة انضباطی فدراسیون فوتبال ایران در خصوص توجه به بازیکن در قرارداد از جمله حضور به موقع در اردوی تمرینات و مسابقات، آمده است که هر دو تیم برگزارکنندة دیدارهای لیگ برتر، باید زمان معین شده را محترم بشمارند. در صورت تأخیر در شروع مسابقه، میزبان باید علت به وجود آمدن تأخیر را به دبیر گزارش کند.  در خصوص مجازاتی که براساس آیین نامه در صورت تخلف از مقررات لیگ متوجه متخلفان میشود، سیستم دادگاه آمریکا سه وظیفة عمده بر عهده دارد؛ از جمله رسیدگی به حقایق ماجرا یا شکایت حقوقی، تصمیم گیری در مورد مفاد قانونی مرتبط با پرونده، اجرای آن مفاد قانونی، در انتهای دادرسی، دادگاه به نفع یکی از طرفین رأی صادر میکند .

عملکرد و قضاوت داور برحسب قوانین و مقررات بین المللی ورزش و تعامل حقوق با داوری در ورزش موکول به آن است که رابطة سببیتی میان قضاوت داور و نتیجة خلاف قانون احراز شود تا بتوان در زمینة مسئولیت کیفری یا مدنی او بررسی کرد.

 

حق سلامت ورزشکاران با رویکرد حقوق ورزشی

بیان کردند حق سلامت ورزشکار و انتصاب پرسنل پزشکی مناسب از نظر سازمان بهداشت جهانی تندرستی،صرفاً نداشتن بیماری و ضعف نیست، بلکه منظور از آن سلامتی کامل جسمی، ذهنی، اجتماعی و روحی است. در حقیقت دو هدف عمدة تندرستی به تأخیر انداختن مرگ و بیماری است. که در حقوق ورزشی نکانت پیشگیری و قابل توجه جهت دفاع و صیانت حقوق ورزشکاران، مربیان، داوران و اصحاب ورزش را بیان می کند و برای دریافت خدمات تخصصی در این زمینه می توانید با موسسه حقوقی ورزشی امید نوید به عنوان اولین مرکز رسیدگی به مسائل و چالش های ورزشی در ایران ارتباط برقرار نمائید.

 

در حوزة قانون و مقررات تجاری و اقتصادی

در نظر گرفتن شرایط اقتصادی برای ارتقای رقابت و بازدهی بازار توسط بازیکنان از ضروریاتی است که با استفاده از قوانین حقوق ورزشی می توان به کمک بازیکنان، مالکان، دانشگاه ها، تیم ها و لیگ ها آمد تا شرایطی را که می تواند سبب ضررهای اقتصادی شود، تغییر داد. این ضررها یا شرایط بد اقتصادی شامل دستمزدهای پایین، ناتوانی در جابه جایی یک تیم، رقابت ناسالم و درآمدهای تلویزیونی پایین است. کاربرد قوانین حقوق ورزشی در ورزش های حرفه ای برجسته تر است. دکترین در توجه به متغیر سقف دستمزد و تأثیر آن بر توانایی بازیکن برای مذاکرة آزادانه که از اصلی ترین کاربردهای قانون حقوق ورزشی می دانند، تمرکز بر رعایت قانون در تعیین و پرداخت دستمزد بازیکن در برابر موانع غیرقانونی و رقابتهای نامشروع است .

حفظ شرایط رقابتی سالم برای طرفین قرارداد در تجارت از ضروریاتی است که در قراردادهای بازیکنان و مربیان باشگاه های حرفه ای کمتر رعایت می شود، به طوریکه در حال حاضر از لحاظ حقوقی مشخص نیست قرارداد فوتبالیست حرفهای با باشگاه از چه نوع قراردادی است و چه نظام حقوقی بر آن حکم فرماست.

 

فضای مذاکره

رعایت فضای مذاکره و گفتوگوی مناسب و در چارچوب قانون در زمان انعقاد قرارداد از اصول پذیرفته شده ای است که تحت عنوان اصل حسن نیت در دورة پیش قراردادی محسوب میشود و رعایت این اصل اقتضا می کند طرفین در مرحلة گفتوگوهای مقدماتی برای رسیدن به هدف مشترک، در نهایت صداقت، جدیت و شفافیت با یکدیگر همکاری داشته باشند و به ارائة اطالعات بپردازند .در حقوق ورزشی در قانون انگلستان حفاظت از وجهة افراد مشهور تحت چارچوب حفاظت از حق سایرین مطرح است و خود حفاظت، از وجهة هدف اصلی نیست. اینگونه حقوق افراد به طور غیرمستقیم تحت حفاظت قانون قرار میگیرند. این حق از طریق یک قرارداد به شرکت یا باشگاه واگذار می شود که شامل امضا، تصویر، صدا، اسم، اسم مستعار، شمار پیراهن، فیلم و مانند آن است.

در دادگاه های انگلستان حقوق عمومی مربوط به حفاظت از وجهة افراد مشهور رسمیت ندارد. اما صنعت ورزش به وجهة ورزشکاران به عنوان یک دارایی نامحسوس می نگرد. لیکن موضوع از دید ادارة مالیات انگلستان نیز مورد توجه است که درآمد کشور را حاصل مالیات بر درآمد افراد مشهور از جمله ورزشکاران میداند که غیرقابل چشم پوشی است. در خصوص تعهد ورزشکار به عدم انجام هر فعالیتی با هدف تبلیغ یا ترویج برای شرکت رقیب و در بحث بازاریابی در کمین غیرمستقیم از ورزشکاران معروف یا حوادث مهم ورزشی به عنوان تبلیغ استفاده می شود.

 

قدرت انحصار

برای ایجاد قدرت انحصار بازار جهت فروش و تولید کالا فروشندگان کالا و ارائه دهندگان خدمات باید اطلاعات مؤثر در تصمیم گیری مصرف کنندگان جهت خرید یا قبول شرایط را از زمان مناسبی قبل از عقد در اختیار مصرفکنندگان قرار دهند.  لیکن در خصوص حفظ حقوق تیم ها برای دریافت حق پخش بازی ها یکی از موارد شمول قانون حقوق ورزشی در حوزة ورزش، قانون پخش مسابقات و رویدادهای ورزشی را است که به اعمال محدودیت هایی بر قراردادهای تلویزیونی ورزشهای حرفه ای می پردازد. منظور از قانون پخش ورزشی قادر ساختن باشگاه ها برای تجمیع حقوق جداگانة آنهاست که در مواردی که به طرز بهینه ای مدیریت شود، می تواند منبع درآمدی مهمی برای باشگاه ها باشد. برای حفظ ثبات مالی لیگ در مقابل تیم ها، لیگ ها نیز قوانین متعددی دارند که مالکان تیم ها را برای حفظ چارچوب مقررات مربوط متقاعد می کند. استدلال مدیران لیگ ها اعمال قوانین خاص در قبال تیم ها، حفظ ثبات مالی در جهت بهبود کیفیت لیگ است.

 

قرارداد سالم

در خصوص انعقاد قراردادهای سالم در ارائة مشاوره و سایر موارد مرتبط با بازی ها و دیگر رویدادها بیان می کند شرایط برخورداری از قرارداد حرفه ای برای بازیکنان آماتور براساس مقدار زمانی است که آن بازیکن در مسابقات معرفی شده توسط سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال حضور داشته باشند. رابطة قانونی میان بازیکنان و سازمان لیگ و باشگاه ها را چنین ترسیم می کند:

باشگاه و بازیکنان قراردادهای کاملا شخصی را امضا می کنند که تحت نظارت سازمان لیگ قرار ندارد، لیکن بازیکنان از طریق امضای قراردادهایی با بخش خصوصی امکان کسب درآمدهایی را دارند که در صورتی محقق می شود که بازیکن مجوز فعالیت در لیگ را قبلا کسب کرده باشد.

به عبارت دیگر، رابطة میان بازیکنان با سازمان لیگ و باشگاه ها از طریق دو دسته موافقتنامة مجزا برقرار می شود. هرچند انجمن ملی بازیکنان دوگانگی های احتمالی مطرح شده میان این دو قرارداد را هماهنگ کرده و از وقوع آنها پیشگیری میکند .

 

مذاکره باصاحبان امتیاز

در خصوص مذاکره دربارة امتیازنامه با صاحبان امتیاز بیان می کند حوزة نهایی قانون مالکیت عقلانی که بر صنعت ورزش تأثیرگذار است، قانون حق امتیاز است که برای پیشبرد علم و اختراعات به وسیلة محافظت از کسانی که چیزهای جدیدی را خلق می کنند، طراحی شده است. در ایالات متحده حق امتیاز، سندی است که توسط دولت فدرال به دارندگان حق تمایز از دیگران اعطا می شود.

باید لزوم تعیین مالیات عادلانه و طرح ریزی مالی برای ورزشکار و مربیان به عنوان یکی از منابع درآمدی تیم ها مورد توجه قرار گیرد. در خصوص حفظ امنیت سرمایه گذاری، سیستم اقتصادی یک کشور به روش های مختلف بر مدیریت منابع انسانی تأثیر می گذارد و در سیستم های اقتصادی سوسیالیست، به دلیل رایگان بودن نظام آموزشی، فرصتهای فراوانی برای توسعة سرمایة انسانی وجود دارد. با این حال، در این سیستم ها، به دلیل آنکه پاداشهای مادی و پولی برای افزایش سرمایة انسانی، اعطا نمی شود، انگیزة اقتصادی کمی برای توسعة سرمایة انسانی باقی میماند .

 

تخلف از مقررات لیگ

در نظر گرفتن مجازات براساس آیین نامه در صورت تخلف از مقررات لیگ، سیستم دادگاه آمریکا سه وظیفة عمده دارد، از جمله رسیدگی به حقایق ماجرا یا شکایت حقوقی، تصمیمگیری در مورد مفاد قانونی مرتبط با پرونده و اجرای آن مفاد قانونی. در انتهای دادرسی، دادگاه به نفع یکی از طرفین رأی صادر می کند.

معمولا زمانیکه پرونده واضح و روشن باشد و به صورت صحیح به کار گرفته شده باشد، مشکل در این دادگاه حل می شود و دیگر پیگیری صورت نمیگیرد. دربارة حق بازرسی و بررسی هر گونه توافق مالی بین باشگاه ها و بازیکنان توسط سازمان لیگ در لیگ حرفه ای فوتبال ایران نیز بیان می کنند که چند سالی است بحث سقف حقوق مطرح شده است، ولی به دلیل ضعف قانونگذاری و نبود پشتوانة حقوقی و قانونی مناسب برای آن، بیشتر باشگاه ها با روشهای مختلف مانند پاداش، کارانه، حق بازی و غیره قانون را دور میزنند و مبالغ قابل توجه را به بازیکنان می پردازند.

 

موسسه حقوقی امیدنوید اولین مرجع رسیدگی به مسائل ورزشی در ایران

با مشاوره به ورزشکاران، مربیان و باشگاه ها از حقوق آنان دفاع می نماید

و شما را با اساتید برجسته و تخصصی از حقوق ورزشی آگاه می نماید