بسیاری از مربیان و ورزشکاران برجسته بر این باورند که ۴۰ تا ۹۰ درصد موفقیت در سطوح بالای رقابت و عملکرد از فاکتورهای ذهنی ناشی می‌شود، بنابراین یک بازیکن باید آمادگی ذهنی خود را توسعه داده و آن را تقویت کند و این موضوعی است که نباید دست کم گرفته شود.

واژه آمادگی ذهنی مفهومی پویاست که همواره باید توسعه یابد و تقویت شود چراکه ظرفیت‌های ذهنی بازیکنان همواره در شرایط مختلف و پیش‌بینی نشده به چالش کشیده می‌شود و باید بدانیم آمادگی ذهنی به توانایی بهره‌گیری از افکار، عواطف و احساسات، رفتارها و فعالیت‌ها در به نمایش گذاشتن رفتار و عملکردی هدفمند و با ثبات در شرایط و موقعیت‌های مختلف پرفشار و پر استرس گفته می‌شود.

بازیکنان هزاران ساعت تمرین برای پرورش مهارت‌های تکنیکی و تاکتیکی خود انجام می‌دهند و تمرینات آمادگی جسمانی با تمرکز روی جنبه‌های ویژه عملکرد مانند استقامت، سرعت، چابکی، قدرت و توان انفجاری اجرا می‌کنند اما آنچه که ورزشکاران اغلب از آن غافل می‌شوند تمرین کردن روی ذهن است.

مانند آمادگی جسمانی، دستیابی به آمادگی ذهنی نیز نیازمند میزان زیادی تمرین سنجیده و باکیفیت است و همانطور که عضلات بدن را می‌توان شکل داد و تقویت کرد هر بازیکنی می‌تواند ذهن خود را تقویت کرده و به شکل مناسب درآورد.

اهداف تمرینات آمادگی ذهنی

از جمله مهم‌ترین اهداف تمرینات آمادگی ذهنی شامل بیشینه کردن کیفیت عملکرد در شرایط مختلف، افزایش کیفیت تمرین، حفظ و بهبود سلامت ذهنی و روانی و نیز ویژگی‌ها و مهارت‌های آمادگی ذهنی است.

ویلیامز و کرین (۲۰۰۵) تمام تحقیقات مربوط به ویژگی‌های ذهنی ورزشکاران برجسته را از سال ۱۹۸۵ تا سال ۲۰۰۵ مورد بررسی قرار دادند و برمبنای این پژوهش و ملاحظاتی که در این زمینه انجام گرفت، ورزشکاران نخبه از نظر ذهنی دارای ویژگی‌های مختلفی هستند.

توانایی بالا در تمرکز و تمرکز دوباره (پس از به وجود آمدن یک شرایط غیر منتظره یا نامطلوب)، اعتماد به نفس بالا، تعهد و توانایی در هدف‌گذاری، آرامش (خونسردی)، انگیزه، داشتن چشم‌انداز و دورنما در عملکرد، نگرش و تفکر مثبت، توجه و تمرکز کامل روی وظایف و اهداف خود، عدم توجه به موارد حاشیه‌ای و کم اهمیت و خارج از کنترل، کنترل احساسات و عواطف، توانایی مدیریت استرس و اضطراب

توانایی کنترل سطوح برانگیختگی و آرامش، رقابتی بودن به طور مناسب و ساختار یافته، توانایی پذیرا بودن فشار و مدیریت کردن آن، توانایی تطبیق‌پذیری و خودتنظیمی با شرایط و محیط‌های مختلف، شور و شوق و عشق به ورزش، سخت‌کوشی، مسئولیت‌پذیری و توانایی رفتار مناسب در محیط تیم

ویژگی های بالا تضمین کننده اجرای بالاترین سطوح عملکرد در ورزشکاران نخبه نمی باشد، اما در بین ورزشکاران برتر وجود دارد. اکثر ورزشکاران نخبه این ویژگی ها را از طریق پرورش و توسعه هدفمند آمادگی ذهنی و با سال ها یادگیری از تجربیات شخصی به دست آورده اند. به قلم هوشنگ اسماعیلی

موسسه حقوقی امیدنوید اولین مرجع رسیدگی به مسائل ورزشی در ایران

با مشاوره به ورزشکاران، مربیان و باشگاه ها از حقوق آنان دفاع می نماید

و شما را با اساتید برجسته و تخصصی حوزه حقوق ورزشی آگاه می نماید

آموزش شامل ارائه دانش و اطلاعات پایه مربوط به مهارت‌ها، اصول و استراتژی‌های پایه آمادگی ذهنی و خودآگاهی به معنای افزایش خودآگاهی بازیکنان با کمک کردن به آن‌ها در تفکر روی حالت‌ها و واکنش‌های ذهنی و روانی خود در زمان اجرای عملکرد عالی، عملکرد خوب یا معمولی و عملکرد ضعیف و ثبت آن‌ها است.

اجرا نیز به مفهوم چالش کشیدن بازیکن در به کار بردن دانش و آگاهی تازه کسب شده درباره مهارت‌ها، ویژگی‌ها، اصول و استراتژی‌های ذهنی و خودآگاهی مربوط به عملکرد در شرایط مختلف مسابقه و تمرین است.

ارزیابی و اصلاح نیز شامل دعوت از بازیکنان و مشاهده کننده‌های بیرونی به منظور ارزیابی ظرفیت‌های آمادگی ذهنی و شناسایی درس‌های کلیدی که می‌توان در عملکردهای آتی به کار برد می‌شود. به طور مثال در مراحل اولیه پرورش بازیکنان تأکید بیشتر روی آموزش و ایجاد خودآگاهی است در حالی که در مراحل بعدی توجه بیشتر می‌تواند روی اجرا، ارزیابی و اصلاح مهارت‌ها و ویژگی‌های ذهنی باشد.

ایجاد آمادگی ذهنی شامل ساختن مجموعه‌ای از مهارت‌ها و ویژگی‌های ذهنی از طریق برنامه ساختار یافته تمرینات ذهنی است و اکثر برنامه های فراگیر تمرینات ذهنی روی مواردی نظیر پرورش مهارت‌های روانی مانند مدیریت استرس و اضطراب، تصویرسازی، آرام سازی و فعال سازی، هدف گذاری، تمرکز و تمرکز دوباره، کنترل پریشانی حواس، صحبت مثبت با خود، آگاهی و اندیشیدن درباره حالت‌های درونی و عملکرد، برنامه‌ریزی پیش از تمرین و مسابقه به منظور آماده شدن برای اجرای بهترین عملکرد و ایجاد و تقویت اعتماد به نفس تمرکز دارد.

به منظور آماده شدن برای مواجه شدن با شرایط مختلف و اجرای بهترین عملکرد از جمله مسابقات حساس و مختلف نظیر جام‌های جهانی در رشته‌های پر طرفدار نظیر فوتبال، کشتی و…مهارت‌های مختلف ذهنی به کار گرفته می شوند؛ در طول مراحل رشد و پیشرفت، بازیکنان باید ویژگی‌ها و مهارت‌های مختلف ذهنی را که به تنظیم عملکرد و تقویت افکار، احساسات رفتارها در تمرین و مسابقه کمک می کند، پرورش دهند. در ادامه به مثال‌هایی از مهارت‌ها و ویژگی‌های ذهنی که می‌توانند در ایجاد این تنظیم‌ها و تقویت‌ها به کار روند اشاره می‌کنیم:

آنچه که بازیکنان به خود می‌گویند: صحبت با خود، رویکرد و نگرش مثبت، تمرکز، اندیشیدن.

آنچه که بازیکنان در ذهن و فکر خود می بینند: تصویرسازی، خودآگاهی، تمرکز، هدف‌گذاری.

آنچه که بازیکنان احساس می‌کنند: مدیریت و پذیرش استرس و اضطراب، تنظیم برانگیختگی، حفظ آرامش و تسلط بر خود، شور و شوق و عشق به ورزش، سخت‌کوشی.

چگونگی عملکرد بازیکن: برنامه‌ها و روال آماده‌سازی قبل از شروع مسابقه یا تمرین، برنامه‌ها در طول مسابقه یا تمرین، ایجاد و تقویت اعتماد به نفس، توجه و هوشیاری کامل، تعهد، تمرکز و تمرکز دوباره، ارتباط موثر، مدیریت پریشانی حواس، رفتار مناسب در محیط تیم. مطلب فوق بازنشر از ایسنا می باشد.

موسسه حقوقی امیدنوید اولین مرجع رسیدگی به مسائل ورزشی در ایران

با مشاوره به ورزشکاران، مربیان و باشگاه ها از حقوق آنان دفاع می نماید

و شما را با اساتید برجسته و تخصصی حوزه حقوق ورزشی آگاه می نماید