مکمل‌های ورزشی برای ورزشکاران؛ فایده یا ضرر؟

 ‌مکمل‌ها فرآورده های خوراکی هستند که از یک یا ترکیبی از مواد خام و یا فرآوری شده از جمله ویتامین ها، املاح، اسیدهای آمینه و مشتقات آن‌ها، آنزیم‌ها، فیبرها، آنتی اکسیدان‌ها، کربوهیدرات‌ها، عصاره و یا بافت‌های طبیعی تشکیل می‌شوند.

مکمل‌ها، نقش برآورده کردن نیاز افراد به مواد مغذی را در کنار تغذیه مناسب دارند و این فرآورده‌ها به اشکال متداول خوراکی-دارویی مانند قرص، کپسول، پودر، گرانول، کپسول نرم، آمپول خوراکی، محلول های خوراکی یا سایر اشکال خوراکی مانند ورقه‌های خوراکی، شکلات بار و پاستیل عرضه می شوند.

مکمل‌ها باید دارای فرمولاسیون مشخص، ثابت و قابل اندازه‌گیری باشند و نباید هیچ ادعایی در خصوص تشخیص، پیشگیری و درمان داشته باشند، همچنین مکمل‌های ورزشی ممکن است برای ارتقای عملکرد ورزشکاران نیز مورد استفاده قرار گیرند.

اگر به طورمنظم ورزش یا در مسابقات ورزشی شرکت می‌کنید، یک رژیم غذایی مناسب به همراه مایعات فراوان برای افزایش عملکرد بدنی شما مهم است اما مکمل‌های ورزشی نیز، می تواند به شما کمک کند که سخت‌تر تمرین کنید و عملکرد شما را بهبود بخشد.

فروشندگان این مکمل‌ها ممکن است ادعا کنند که محصولات آن‌ها باعث افزایش قدرت و استقامت، دسترسی سریع تر به هدف، افزایش تحمل انجام تمرین شدیدتر، کاهش احتمال آسیب حین تمرین و کمک به بهبودی آسیب‌های پس از ورزش می شود اما خوب است بدانیم که مکمل نمی‌تواند جایگزین یک رژیم غذایی سالم شود.

پیش از مصرف مکمل‌ها توجه به برخی نکات از جمله مشورت با پزشک یا داروساز، مشورت با متخصص در صورت مصرف مکمل در اطفال ضروری است.

برخلاف داروها که مطالعات سختگیرانه‌تر با آمار جمعیتی بیشتر روی آن‌ها انجام می شود، مطالعات روی ترکیبات مکمل‌ها، اغلب روی تعداد کمی از افراد در مدت زمان کم انجام می شود و این مطالعات اغلب شامل جمعیت‌های خاص مانند کودکان، نوجوانان، بانوان و سالمندان نیست و در انواع ورزش ها انجام نمی‌شود و به عنوان مثال اگر شما یک دونده هستید، نتایج یک مطالعه در وزنه‌برداران ممکن است برای شما صدق نکند.

مکمل‌های ورزشی برای ورزش و عملکرد ورزشی مضر است؟

مانند تمام مکمل‌های غذایی، مکمل‌های ورزشی نیز می تواند عوارض جانبی داشته باشد یا با داروهای تجویزی و بدون نسخه تداخل داشته باشد و برخی از مکمل‌های ورزشی می‌تواند با سایر داروها یا مکمل‌ها تداخل داشته باشد و به عنوان مثال، جینسینگ می‌تواند، اثرات رقیق کننده خون «وارفارین» را کاهش دهد.

«سایمتیدین» که یک داروی ضد اسید است و می‌تواند حذف کافئین از بدن را کند کرده و در نتیجه خطر عوارض جانبی مصرف کافئین را افزایش دهد.

محصولات تقلبی

سازمان غذا و دارو هشدار می‌دهد که برخی از مکمل‌های ورزشی که به بازار عرضه می‌شود، ممکن است بدون برچسب یا به صورت غیرقانونی و حاوی محرک‌های نامناسب، استروئیدها، ترکیبات هورمون مانند، مواد کنترل نشده یا داروهای تایید نشده باشد، بنابراین استفاده از این محصولات، می تواند باعث مشکلات سلامتی و محرومیت ورزشکاران از مسابقات شود و از همین رو سازمان غذا و دارو مواد خاصی را که در برخی مکمل‌ های ورزشی وجود داشت، ممنوع کرده است. این ترکیبات ممنوع عبارتند از «آندروستندیون»، «دی متیل آمیل آمین» (DMAA) و «افدرا» که نه تنها خطرناک هستند، بلکه هیچ شواهد علمی مبنی بر بهبود عملکرد آنها وجود ندارد.

نکته قابل اشاره دیگر اینکه در بیشتر موارد، تنها بزرگسالان می توانند از مکمل‌های ورزشی استفاده کنند و منابع معتبر علمی نشان می‌دهد که مکمل‌های ورزشی تاثیر قابل توجهی بر عملکرد ورزشکاران نوجوان نسبت به آن‌هایی که تغذیه و تمرین مناسب داشته‌اند، ندارد.

به قلم ثریا حاتمی پور