قراردادهای نجومی در فوتبال ایران

 مسیر بی قید و شرط افزایش مبلغ قرارداد بازیکنان و برخی مربیان در فوتبال ایران از مدت ها قبل آغاز شده و سال به سال شاهد رشد عجیب و غریب رقم قراردادها هستیم، فوتبالی که شاکله اصلی آن علی رغم وعده و وعیدهای داده شده کماکان دولتی است و پول‌ها از بیت المال به جیب بازیکنان، کادر فنی و مدیریتی و سایر عوامل باشگاه سرازیر می شود و سهم واسطه ها نیز طبق معمول به قوت خود باقی است.

لیگ‌برتر فوتبال ایران؛ تافته جدا بافته از اقتصاد کشور

اقتصاد ایران طی چند سال گذشته به دلیل شرایط تحریمی و شیوع ویروس کرونا بیش از هر زمان دیگری در تنگنا قرار گرفته است و بسیاری از مشاغل با کاهش شدید درآمدها مواجه شده اند و مشاغل مرتبط با ورزش نیز از این مسئله مستثنی نیستند، با این وجود اما فوتبال آن هم در سطح لیگ برتر مسیر پر زرق و برق خود را طی می کند و نه تنها خبری از کاهش و حتی تعدیل رقم قراردادها نیست، بلکه شواهد و مستندات حاکی از آن است که دستمزد بازیکنان و حتی برخی مربیان به صورت سرسام آوری افزایش یافته است.

معضلات به وجود آمده ناشی از شیوع ویروس کرونا برای لیگ‌های معتبر فوتبال دنیا باعث کاهش میزان درآمدها و مبلغ قرارداد بازیکنان و کادر فنی، شد و تا جایی که شاهد کاهش ۳۰، ۴۰ و ۵۰ درصدی مبالغ قراردادها بودیم اما در فوتبال ایران قراردادها دو تا سه برابر افزایش پیدا کرد و هرگز حتی یک بازیکن و مربی در فوتبال ایران اعلام نکرد که قراردادش را به خاطر منافع باشگاه و کاهش میزان درآمدها به دلایلی هم چون حذف بلیت فروشی مسابقات لیگ برتر طی فصل گذشته ناشی از ممنوعیت حضور تماشاگران در ورزشگاه به دلیل مقابله با شیوع ویروس کرونا، کاهش داده و یا حتی افزایش نداده است!

برخی عوامل دخیل در لیگ برتر فوتبال ایران اعم از بازیکنان، مربیان و مدیران و واسطه های نقل و انتقالاتی بسیار فرصت طلب تر از آن هستند که درآمدهای مالی را از دست بدهند؛ حتی فصل گذشته نیز که قرار بود قانون منع جذب بازیکنان و مربیان خارجی در لیگ برتر، مانع از هدر رفت منابع ارزی شود، اما دستمزد بازیکنان ایرانی دو تا سه برابر افزایش یافت و نه تنها تصمیم اخذ شده نتیجه مطلوبی به همراه نداشت بلکه باید واکاوی کرد که آیا در مجموع، قانون ممنوعیت جذب بازیکنان خارجی هزینه لیگ ایران را کمتر کرده است یا اینکه افزایش دو تا سه برابری رقم قراردادهای بازیکنان ایرانی باعث شده تا میزان هزینه صورت گرفته بیشتر از حالتی شود که امکان جذب بازیکنان و مربیان خارجی وجود داشت.

بهت و حیرت فرهاد مجیدی!

فرهاد مجیدی سرمربی تیم فوتبال استقلال، به تازگی جمله ای قابل تامل را به زبان آورد و در رابطه با اعداد و ارقام نجومی مطرح شده در خصوص مبلغ قرارداد بازیکنان، بیان کرد «رقم ها عجیب و غریب است، اگر با چشم خودم نمی دیدم و باشگاه به من اعلام می کرد، باور نمی کردم.»

فوتبال ایران در مورد رقم قرارداد بازیکنان و مربیان قواعد پیچیده و نانوشته ای دارد؛ نه خبری از میزان رقم فسخ قرارداد یک بازیکنان در صورت جابجایی از یک باشگاه به باشگاه دیگر می شود و نه به صورت شفاف چه زمان انعقاد قرارداد و چه در پایان آن خبری در رابطه با مبلغ قراردادها به بیرون درز پیدا می کند؛ رویه ای که حتی بر خلاف عرف در دنیای فوتبال است و چه در مورد رقم فسخ قرارداد بازیکنان، چه میزان دستمزد بازیکنان حداقل اطلاع رسانی درستی از سوی رسانه ها صورت می گیرد و در نهایت دستمزد بازیکنان بزرگ هم اعلام می شود.

ریخت و پاش از جیب بیت المال

هزینه‌کرد سرسام آور از سوی باشگاه های خصوصی ایرادی ندارد و توجیه پذیر است، اما مسئله بسیار مهمی که باید به آن توجه ویژه داشت این است که به چه علت، شرایطی در فوتبال ایران پدید آمده که فرهاد مجیدی به عنوان یک سرمربی در لیگ برتر فوتبال ایران اذعان می کند که رقم قرارداد بازیکنان باور کردنی نیست و اگر با چشم خود نمی دید، باور نمی کرد؟ علت پرداخت این دستمزدهای شگفت آور در لیگ برتر فوتبال ایران که از نظر اقتصادی کاملا شکست خورده است و سالانه میلیاردها تومان در آن بدون بازگشت سرمایه هزینه می شود، چیست؟ چه تناسبی میان درآمد و هزینه ها در فوتبال ایران وجود دارد؟ به طور حتم بالا بودن رقم قرارداد بازیکنان در سراسر دنیا بر کسی پوشیده نیست و با توجه به درآمدزا بودن رشته ورزشی همچون فوتبال و تبدیل آن به یک صنعت مالی، بالا بودن درآمدهای مالی باشگاه های فوتبال که ناشی از حق پخش تلویزیونی فوتبال، تبلیغات محیطی، بلیت فروشی، درآمدهای جانبی نظیر فروش پیراهن و…است توجیه پذیر به نظر می رسد و باشگاه های خصوصی به هر میزان که تمایل دارند می توانند دستمزد بازیکنان خود را افزایش دهند و هر زمان که با پدیده هایی نظیر شیوع کرونا که عامل کاهش درآمدهای مالی باشگاه است چه با اجبار و چه با مشارکت بازیکنان اقدام به کاهش رقم قراردادها کنند.

با این وجود، باشگاه های فوتبال ایران که به جز چند مورد آن همگی دولتی هستند از هیچ یک از شاخص های اقتصادی تبعیت نمی کنند و چه کرونا شیوع پیدا کند، چه قانونی نظیر ممنوعیت جذب بازیکنان و مربیان خارجی به اجرا درآید، چه درآمدهای باشگاه کاهش یابد و هر اتفاق دیگری که رخ دهد، تنها چیزی که نه تنها با کاهش مواجه نمی شود و بلکه به صورت افسار گسیخته افزایش می یابد، قرارداد بازیکنان و حتی مربیان است!

فوتبالی که تار و پود مالی آن از منابع دولتی تامین می شود، صرفا به حیات خلوتی برای هزینه‌های بی قید و شرط از سوی مدیرانی تبدیل شده که از فردای کاری خود هم خبر دار نیستند! قطعا شما هم اگر بازیکن فوتبال بودید تمام سعی و تلاش‌تان را می کردید تا بیشترین درآمد را داشته باشید، سوال بسیار مهم اینکه چرا ساختار و مسیر صحیحی در مورد انعقاد قرارداد با بازیکنان و مربیان در تیم های دولتی وجود ندارد و هرگز هم طی سال های گذشته این رویه اصلاح نشده است؟

قرار بود قراردادها تا سقف تورم رسمی کشور باشد!؟

نهم مرداد ماه سال جاری بود که برخی رسانه های اعلام کردند، وزارت ورزش و جوانان با ارسال نامه ای به فدراسیون فوتبال اعلام کرده برای لیگ بیست و یکم افزایش قرارداد فقط به اندازه تورم مصوب بانک مرکزی مجاز است؛ نامه ای که اعلام شد به دست تمام باشگاه های فوتبال هم رسیده است.

با این وجود و با توجه به آنچه این روزها در فصل نقل و انتقالات لیگ بیستم به چشم می خورد، به نظر می رسد این دستورالعمل بیشتر شبیه به یک شوخی تلخ است و هیچ اهرم نظارتی برای اجرای صحیح آن وجود ندارد و صرفا در سطح همان دستور نگاشته شده روی یک برگ کاغذ کارکرد دارد.

منبع: ۱۴۰۰۰۶۰۲۰۱۷۹۱

موسسه حقوقی امیدنوید اولین مرجع رسیدگی به مسائل ورزشی در ایران

با مشاوره به ورزشکاران، مربیان و باشگاه ها از حقوق آنان دفاع می نماید

و شما را با اساتید برجسته و تخصصی حوزه حقوق ورزشی آگاه می نماید