فراگیری پدیده جرم به حدی است که نمیتوان جامعهای را یافت که از پیامدها و تبعات آن در امان باشد و این عارضه اجتماعی مختص جامعه خاصی نیست؛ هر چند شکل و میزان آن بر حسب شرایط، اوضاع و احوال هر جامعه در نوسان و دگرگونی است.
براساس یک پژوهش دانشگاهی با وجود توجه به صور گوناگون جرم و تعاریف زیادی که از سوی محققان و صاحب نظران درباره جرم شده، هنوز تعریف جامعی که مورد پذیرش همگان باشد، وجود ندارد.
به عبارت دیگر ممکن است آنچه از نظر فردی جرم محسوب میشود، از نظر دیگری نه تنها عنوان جرم به خود نگیرد بلکه حتی عملی پسندیده به شمار آید.
محققان در پژوهشی با عنوان نقش ورزش در پیشگیری از وقوه جرم آوردهاند، پژوهشگران معتقدند دنیای امروز به شدت نیازمند عزمی راسخ و تلاشی فراگیر برای کاهش فرصتها و کمرنگ کردن انگیزههای مجرمانه در افراد است تا از این طریق بتواند تا حدود زیادی از شدت بزهکاری و جرم در جامعه بکاهد.
در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ بسیاری ﺑﺰﻫﮑﺎری را ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ در اﻧﺘﻘﺎل ارزشﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮد داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ، ورزشﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎنﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﻌﻬﺪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ارزشﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻋﺮﻓﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺰﻫﮑﺎری ﺷﻮد.
ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺟﺮم ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ورزش و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺪﻧﯽ نیست ﺑﻠﮑﻪ ﯾﮑﯽ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺜﺒﺖ آن محسوب میشود. ورزش در ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎریﻫﺎی ﻓﺮدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﻫﺎی رواﻧﯽ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ و ﺗﻌﺎدل رواﻧﯽ ارﮔﺎﻧﯿﺰم را ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺳﺎزد.
اﻓﺮاد از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺮﮐﺖ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺣﺮﮐﺘﯽ از ﻧﻈﺮ ذﻫﻨﯽ، ﺟﺴﻤﯽ و رواﻧﯽ ﺗﻌﺎدل ﻻزم را ﮐﺴﺐ ﻣﯽکنند و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت و ﻓﺸﺎرﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺪرن را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آورد چوو ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه جرم ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮی ﻋﻮاﻣﻞ ﻣوﺛﺮ در ﺑﺰﻫﮑﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗاﺛﯿﺮ ﺗﻌﺎرﺿﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻣﻨﺎﻗﺸﺎت رواﻧﯽ و ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﺷﺨﺼﯿﺖ اﻓﺮاد و ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎی ﻣﺰﺑﻮر و ﺑﻬﻢ ﺧﻮردن ﻣﻮازﻧﻪ رواﻧﯽ ارﮔﺎﻧﯿﺰم در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص اﺗﻔﺎق ﻣﯽافتد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ورزﺷﯽ میتوان افرادی را که در آستانه ارتکاب جرم هستند، از تنش، ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی و ﻫﯿﺠﺎﻧﺎت رﻫﺎ ﮐﺮد و همچنین ﺗﻤﺎﯾﻼت مهاجمانه آنها را ﺗﻠﻄﯿﻒ و ﺑﺎ آﻣﻮزش، ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎزی و ﺑﻬﺒﻮد عوامل موثر بر خشونت و پرخاشگری، راههایی را که افراد را در معرض خطر قرار میدهد، بست و به کنترل این پدیده اجتماعی کمک کرد.
در حقیقت چارچوب رقابتی ورزشی به سبب مجموعه آییننامهها، مقررات بازی و امور سازمانی و تشکیلاتی شرایطی معنوی و روانی فراهم میآورد که سبب میشود شکست و پیروزی فروتنانه پذیرفه شود؛ چه فعالیتهای به ما میآموزد که ممکن است این بار شکست بخوریم اما احتمال پیروزی در مسابقات آینده وجود دارد و این احتمال ماهیت واقعی ورزش را باز میتاباند. این اندیشه است که مفاهیم مربوط به فرهنگ ورزشی مانند شرافتمندانه و روح ورزشی را شکل داده است.
ورزش و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﻮاﯾﺪ درازﻣﺪت در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻓﻮری ﻧﯿﺰ در ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﭘﻠﯿﺲ و ﺟﻮاﻣﻊ در رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف مهمتر و ﺳﺎزﻧﺪهﺗﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در واﻗﻊ با ترغیب جوانان ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ورزﺷﯽ ﻣﯿﺰان ﮔﺰارشﻫﺎی واﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﻠﯿﺲ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ، آﺳﯿﺐﻫﺎی ﻣﻐﺮﺿﺎﻧﻪ، ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﮐﺎﻻی دزدی، ورود و ﺗﺨﺮﯾﺐ و دزدی وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ. ﻓﻮاﯾﺪ ورزش و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﺟﺎﻣﻌﻪای ﺗﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ دﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﻮارد ﻓﻮق ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ورزش و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در زﻧﺪﮔﯽ ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﯿﻠﻪای ﺑﺮای ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺟﺮم اﯾﻔﺎ ﻣﯽکند. ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی تفریحی میتواند وندالیسم و ﺳﺎﯾﺮ ﺟﺮاﯾﻢ ﻋﻠﯿﻪ اﻣﻮال را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺤﻠﯽ ﮐﺎﻫﺶ دهد. ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ورزﺷﯽ و ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ کنند ﺗﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﺎص ﻣﺤﻠﯽ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮف ﻣﺸﺮوﺑﺎت اﻟﮑﻠﯽ و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در ﻣﯿﺎن ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻮرد تاکید ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﺟﺮم و ﺑﺰﻫﮑﺎری ﯾﮏ ﻣﺴاﻟﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ و ورزش ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ در راﺑﻄﻪ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻮاﯾﺪ ارزﺷﻤﻨﺪ و اﻫﺪاف ورزش، ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ورزش در ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺰﻫﮑﺎری، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﺛﺮات قابل توجهی داشته باشد. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ دو ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺟﻨﺴﯿﺖ و تاﻫﻞ ﺑﺎ ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﺎداری دارﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮری که ﺑﯿﻦ زن و مرد و از سوی دیگر بین ﻣﺠﺮد و متاهل ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداری در ارﺗﮑﺎب ﺑﻪ ﺟﺮم وﺟﻮد دارد.
ﻣﺮدان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺎن و ﻣﺠﺮدﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﻓﺮاد متاهل ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺟﺮم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎری ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ زﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮدان ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺟﺮم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. نتایج ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن داد، ﺑﯿﻦ ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻓﺮدی اﻓﺮاد ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد دارد. همچنین با افزایش میزان تحصیلات، میزان گرایش به ارتکاب جرم کاهش مییابد و با افزایش میزان مشارکت و مشغولیت در فعالیتهای اجتماعی، میزان گرایش به ارتکاب جرم کاهش مییابد.
بنابراین، حمایت و پشتیبانی از افراد جامعه در زمینههای تحصیلی، شغلی و… به همراه مداومت برنامههای پیشگیرانه و همچنین اصلاح و تقویت قوانین در این حوزهها، از جمله اقداماتی است که با توجه به این یافته میتوان انجام داد تا از ارتکاب جرم جلوگیری کند. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺟﺮم راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد دارد.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺟﻮانﺗﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺟﺮم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ، لازم است ادارات ورزش و جوانان، ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﻟﯽ اﻣﺮ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺧﻮد در راﺳﺘﺎی ﮐﺎﻫﺶ ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ کند ﮐﻪ ﻣﺠﺮد، بیکار و دارای سطح ﺗﺤﺼﯿﻼت ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﮔﺰاری دورهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻣﻮزﺷﯽ و ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ورزﺷﯽ ﺑﺮای ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن، آﻣﻮزشﻫﺎی ﻻزم ﺟﻬﺖ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺟﺮم را ﺑﻪ آنها آﻣﻮﺧﺖ. ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ورزﺷﯽ در راﺳﺘﺎی اﺻﻼح اﻟﮕﻮﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺗﺮوﯾﺞ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی جامعه میتوانند انجام دهند نیز در قالبهای متعددی جای میگیرد.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در اﺣﺪاث زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ورزﺷﯽ و ﺗﻔﺮﯾﺤﯽ در ﮐﻨﺎر اﯾﺠﺎد و ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻀﺎﻫﺎی ورزﺷﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺟﺮای فعالیتهای ورزشی و تفریحی در کنار ایجاد و گسترش فضاهای ورزشی که منجر به اجرای فعالیتهای ورزشی میشود، اقدام کرد. در ﺻﻮرت ﮔﺮاﯾﺶ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی ورزش، باید در گام بعدی تلاش شود تا افراد را روانه باشگاهها کرد زیرا افرادی که فعالیتهای ورزشی خود را در باشگاهها انجام میدهند، کمتر از افراد دیگر مرتکب جرم میشوند.
در نتیجه میتوان گفت که رابطه ورزش و جرم زمینهای است که هنوز نیازمند تحقیقات بیشتری است تا ماهیت این رابطه روشنتر و ابعاد و عوامل موثر در آن شناسایی شود. این پژوهش در مجله مطالعات راهبردی ورزش و جوانان در سال ۱۳۹۵ منتشر شده است.