فوتبال و کرونا و حقوق ورزشکاران

در حالی که دنیا گمان می‌کرد که در آستانه شکست کروناست اما ظهور سویه اُمیکرون ثابت کرد که جامعه انسانی قرار نیست حالا حالاها از شر این ویروس خلاص شود. این روزها، با کنار گذاشتن افرادی که هنوز اعتقاد دارند سرما خورده‌اند، شاید کسی نباشد که خودش یا اطرافیانش با کرونا دست و پنجه نرم نکند. به همین دلیل دوباره نقش تکمیل کردن واکسیناسیون و تزریق دز بوستر برای جامعه اهمیت پیدا کرد و حالا همه به تکاپو افتاده‌اند که این کار را هر چه سریع‌تر انجام دهند.

جامعه فوتبال اما به عنوان بخشی که نزدیک به یک سال پیوسته درگیر مسابقات است، برای تزریق واکسن با مشکل روبرو است چرا که عوارض ناشی از تزریق واکسن ممکن است باعث شود که تیم‌ها برای انجام بازی به مشکل بخورند. به همین دلیل یا هنوز دز یادآور را تزریق نکرده‌اند یا مانند باشگاه تراکتور، از تعطیلات نیم فصل برای تزریق این دز استفاده کرده‌اند.

گل‌محمدی برای تزریق دز یادآور فرصت خواست؛ سازمان لیگ رد کرد

یحیی گل‌محمدی، سرمربی پرسپولیس برای تزریق دز یادآور پیشنهادی به مسئولان سازمان لیگ ارائه کرد. او درباره این پیشنهاد گفت: من به مسئولان پیشنهاد تعویق دو هفته‌ای مسابقات را به خاطر کرونا دادم. می‌دانم که خیلی تیم‌ها درگیر کرونا هستند. این فرصت را باید برای بازیکنان و کادرفنی تیم‌ها قائل باشیم تا بتوانند دز سوم واکسن را بزنند. استرس بیش‌ از حدی داخل تیم ما و تیم‌های دیگر است. خانواده‌های ما درگیر این بیماری هستند. امیدوارم مسئولان فکری اساسی راجع به این موضوع بکنند. سلامتی بازیکنان و مربیان مهم است. باید در این شرایط تنفسی به فوتبالیست‌ها داده شود. من حتی پیشنهاد دادم که چهار، پنج روز همه تیم‌ها را وادار کنیم تا تمرین نکنند و دز سوم را تزریق کنند تا با خیال راحت‌تر وارد مسابقات شوند.

این پیشنهاد با مخالفت سازمان لیگ فوتبال مواجه شد. سهیل مهدی، مسئول کمیته مسابقات سازمان لیگ فوتبال در واکنش به پیشنهاد گل‌محمدی توضیح داد: به پیشنهاد او احترام می‌گذاریم اما برنامه مسابقات را اعلام کرده‌ایم و درباره مسائل بهداشتی تابع نظر ستاد مقابله با کرونا و وزارت بهداشت هستیم. اگر موردی باشد، تذکرات لازم را می‌دهند و آن را اجرا می‌کنیم. از پیشنهاد گل‌محمدی ممنونیم اما چون برنامه را اعلام کردیم، آن را اجرا می‌کنیم. درباره اُمیکرون باید بگویم کمیته پزشکی ما بازبینی کرده‌اند و آخرین دستورات کنفدراسیون فوتبال آسیا را هم گرفته‌اند و ان‌شاءالله آن را به باشگاه‌ها ابلاغ خواهیم کرد.

درباره این موضوع هم به گل‌محمدی و هم به سهیل مهدی می‌توان حق داد چرا که از یک طرف تیم‌ها از ابتدای بهمن در تعطیلات نیم‌فصل بوده‌اند و می‌توانستند از این فرصت برای تزریق واکسن استفاده کنند اما از طرف دیگر، تیم‌های پرسپولیس، فولاد، استقلال، هوادار و پیکان در همین تعطیلات باید بازی می‌کردند و شاید فرصتی برای تزریق واکسن پیدا نکردند.

آیا لیگ‌های اروپایی به واکسیناسیون باشگاه‌ها اهمیت می‌دهند؟

حال برای بررسی این موضوع به سراغ لیگ‌های اروپایی رفته و لیگ برتر انگلیس را به عنوان لیگ پیشرو دنیای فوتبال مورد مطالعه قرار داده‌ایم. به طور کلی، قوانین لیگ‌های مختلف اروپایی در مواجهه با کرونا متفاوت است. البته این لیگ‌ها قوانین مشخصی برای تزریق دز یادآور یا بوستر ندارند اما همه‌شان به طرق مختلف، باشگاه‌ها را به تزریق دز بوستر تشویق می‌کنند؛ موضوعی که شاید حداقل کاری باشد که فدراسیون و سازمان لیگ فوتبال می‌توانند از آن الگوبرداری کنند.

شاید بتوان گفت که لیگ برتر انگلیس سخت‌گیرانه‌ترین قوانین را در مواجهه با کرونا دارد. برای مثال، برای انجام هر بازی، هر تیم باید حداقل ۱۳ بازیکن و یک دروازه‌بان در اختیار داشته باشد اما اتحادیه فوتبال انگلیس برای محاسبه آن، فقط بازیکنان مبتلا به کرونا را از تعداد کل بازیکنان کم نمی‌کند.

براساس قوانین اتحادیه فوتبال انگلیس، اگر تیمی به خاطر سرایت کرونا، مصدومیت، بیماری و قرنطینه نتواند به همراه بازیکنان باتحربه زیر ۲۱ ساله‌اش، ۱۴ بازیکن شامل یک دروازه‌بان مهیا کند، بازی‌اش لغو می‌شود. نکته جالب درباره قانون اتحادیه فوتبال انگلیس این است که از بین بازیکنانی که نمی‌توانند به میدان بروند، فقط لازم است چهار مورد ابتلا به کرونا وجود داشته باشد.

به همین دلیل اگر تیمی هم در لیگ برتر انگلیس درگیر عوارض ناشی از واکسن کرونا باشد و زمان کافی برای بهبود آن تا مسابقه نداشته باشد، ممکن است بتواند باتوجه به قوانین اتحادیه فوتبال انگلیس، درخواست تعویق بازی‌اش را بدهد. البته اتحادیه فوتبال انگلیس موارد دیگری هم برای به تعویق انداختن دیدارها در نظر می‌گیرد که شامل:

· وضعیت شیوع کرونا در هر تیم، شامل تعداد مبتلایان، توالی و منشا سرایت کرونا و نزدیکی آن به زمان برگزاری بازی

· توانایی باشگاه برای آماده‌سازی ایمن بازیکنان در آستانه مسابقه

· توصیه‌ پزشکی در مورد این که آیا برگزاری بازی، ریسک غیرقابل قبولی برای سلامت و ایمنی بازیکنان و اعضای تیم دارد یا نه.

· هرگونه توصیه از سازمان بهداشت بریتانیا و سایر نهادهای عمومی.

با این حال لغو متعدد بازی‌های لیگ برتر انگلیس به خصوص لغو آن‌ها ساعتی قبل از شروع بازی، باعث شد که تیم‌های لیگ برتری به همراه مسئولان این اتحادیه جلسه‌ای برگزار کنند تا راهی برای کاهش بازی‌های لغو شده، پیدا کنند. در این جلسه مقرر شد به جای در نظر گرفتن جریمه برای افرادی که واکسن نزده‌اند، امتیازاتی برای تیم‌هایی که بیشترین درصد واکسیناسیون را دارند، در نظر گرفته شود. البته این مورد در فوتبال انگلیس معنا پیدا می‌کند چرا که این امتیازات قرار است در قالب کاهش محدودیت‌های کرونایی، مانند غذا خوردن اعضای تیم با یکدیگر در نظر گرفته شود؛ مواردی که اصلا در فوتبال ایران وجود ندارد. همچنین تیم‌هایی که درصد واکسیناسیون کمی دارند، مجبور هستند که مواردی مانند جدا کردن افراد واکسینه نشده و اختصاص اتوبوس مجزا به آن‌ها را رعایت کنند.

تا این جای کار متوجه شدیم که واکسیناسیون از اهمیت بالایی برای اتحادیه فوتبال انگلیس برخوردار است تا جایی که امتیازاتی برای تیم‌هایی که کاملا واکسیناسیون شده‌اند، در نظر گرفته می‌شود. حتی این اتحادیه به طور پیوسته تیم‌ها و باشگاه‌ها را تشویق به تزریق دز سوم واکسن می‌کند و از این راه برای سوق دادن جامعه هواداران، به تزریق دز یادآور استفاده می‌کند. در نتیجه دغدغه آن‌ها تنها برگزاری بازی‌ها و پایان رساندن لیگ برتر نیست و می‌خواهند به وسیله فوتبال به فرهنگ‌سازی در جامعه کمک کنند.

در موردی دیگر، بازیکنان به همراه تیم یا به صورت شخصی اقدام به تزریق دز بوستر می‌کنند. برای مثال ولورهمپتون، نخستین تیمی بود که تزریق دز یادآور را در دستور کارش قرار داد و پس از بازی با چلسی و در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۱ اقدام به تزریق این دز به کل اعضای تیمش کرد. تزریق دز بوستر در آن تاریخ در شرایطی انجام شد که آن‌ها قرار بود ۲۶ دسامبر به مصاف واتفورد بروند. البته در آستانه شروع این بازی، اتحادیه فوتبال انگلیس به دلیل موارد متعدد کرونا در تیم واتفورد، تصمیم به لغو این دیدار گرفت اما به هر صورت، آن‌ها ریسک تاثیر عوارض تزریق واکسن در فاصله ۶ روز تا بازی با واتفورد را پذیرفتند.

همچنین بازیکنانی مانند سزار آسپلیکوئتا، کاپیتان چلسی، یورگن کلوپ، سرمربی لیورپول، آلیسون بکر، دروازه‌بان لیورپول و جوردن هندرسون، کاپیتان لیورپول هواداران تیم‌هایشان را به تزریق دز بوستر تشویق کردند تا به ایمنی هر چه بیشتر جامعه کمک کنند.

مقایسه فوتبال ایران و انگلیس در مواجهه با کرونا

مقایسه فوتبال ایران با انگلیس کار درستی نیست و اختلاف زمین تا آسمان است اما مواردی که در این گزارش به آن اشاره شد، هیچ ارتباطی به سخت‌افزار فوتبالی ندارد و مربوط به نوع رفتار و دغدغه فرهنگ‌سازی در دو جامعه فوتبالی مختلف است. همانطور که خواندیم، سلامت بازیکنان فوتبال اهمیت زیادی برای اتحادیه فوتبال انگلیس دارد و در این راستا حتی حاضر است برنامه مسابقاتش را تغییر دهد تا آسیبی به بازیکنان نرسد، این در حالی است که فوتبال انگلیس، فشرده‌ترین تقویم مسابقات را در بین تمامی لیگ‌ها دارد.

همچنین باشگاه‌ها در این مسیر به اتحادیه فوتبال انگلیس کمک می‌کنند تا با فرهنگ‌سازی قدمی در راستای ترغیب مردم به واکسیناسیون و تزریق دز بوستر انجام دهند.

حالا این موارد را با فوتبال ایران مقایسه کنید که حتی اغلب باشگاه‌ها دیگر تست کرونا هم از بازیکنانشان نمی‌گیرند. عجیبت‌تر این که در صحبت‌های سرمربیان می‌بینیم که می‌گویند تیم‌شان با سرماخوردگی و آنفولانزا دست و پنجه نرم می‌کنند؛ کدام سرماخوردگی، کدام آنفولانزا؟

البته این موضوع که باشگاه‌ها، دیگر به موارد ایمنی مانند تست کرونا اهمیتی نمی‌دهند به رویه‌ای که سازمان لیگ فوتبال در پیش گرفته هم برمی‌گیردد چرا که به نظر می‌رسد این سازمان به کلی کرونا را فراموش کرده و فقط به فکر پایان رساندن مسابقات است و به هیچ عنوان به رعایت شدن پروتکل‌های کرونا اهمیتی نمی‌دهد. با این وجود، تنها پروتکلی که در فوتبال ایران رعایت می‌شود، برگزاری مسابقات بدون حضور تماشاگران است.

در این شرایط بهتر است که باشگاه‌ها و سازمان لیگ با یکدیگر همکاری داشته باشند تا بتوانند لیگ بیست و یکم را با در نظر گرفتن سلامتی افراد به پایان برسانند. باز هم تکرار می‌کنیم، فوتبال ایران و انگلیس هیچ شباهتی از نظر ساختاری با یکدیگر ندارند اما شاید بتوان از اهمیت پروتکل‌های بهداشتی و انجام مسئولیت‌های اجتماعی در فوتبال انگلیس الگو برداری کرد.

موسسه حقوقی امیدنوید اولین مرجع رسیدگی به مسائل ورزشی در ایران

با مشاوره به ورزشکاران، مربیان و باشگاه ها از حقوق آنان دفاع می نماید

و شما را با اساتید برجسته و تخصصی حوزه حقوق ورزشی آگاه می نماید