ساعت‌های بیولوژیکی دستگاه‌های زمان‌بندی طبیعی موجودات هستند که چرخه ریتم‌های شبانه‌روزی را تنظیم می‌کنند. آن ها از مولکول‌های خاصی (پروتئین‌ها) تشکیل شده‌اند که با سلول‌های سراسر بدن تعامل دارند و تقریبا هر بافت و اندامی دارای ساعت های بیولوژیکی خاص خود است.

بسیاری از افراد به دلیل موقعیت حرفه‌ای خود نمی‌توانند ورزش کنند، در حالی که بدن آنها واقعا به آن نیازمند است و نکات بسیار مهمی وجود دارد که حتما باید به آن توجه داشت:

۶ صبح: بدن تولید هورمون خواب ملاتونین را متوقف می کند و بدن را برای بیدار شدن آماده می‌کند. عجیب است که بدانید در این زمان بیشتر نوزادان متولد می‌شوند.

۷ صبح: علاوه بر هورمون محرک کورتیزول، هورمون های جنسی نیز اکنون فعال هستند، بنابراین میل به رابطه جنسی بسیار زیاد است.

۸ صبح: دستگاه گوارش با سرعت کامل کار می‌کند، و بهترین زمان برای یک صبحانه خوب است. در عین حال غذا در چنین زمانی به راحتی در سلول های چربی ذخیره نمی شود.

۱۰ صبح: بهترین زمان برای فعالیت ذهنی است و حافظه کوتاه مدت بهتر از هر زمان دیگری کار می کند. حتی عملکرد ورزشی به اولین اوج خود می‌رسد که تا حوالی ظهر ادامه دارد.

۱۲ ظهر: معده برای ناهار آماده می‌شود. ظرفیت ذهنی به سرعت کاهش می یابد و یک استراحت کوتاه یا حتی یک چرت ایده آل خواهد بود.

ساعت ۱۴: به آرامی بدن و مغز دوباره شروع به کار می‌کنند.

ساعت ۱۶: دومین اوج ذهنی است و دمای بدن، فشار خون و ضربان قلب افزایش می یابد.

ساعت ۱۷: تمام سلول‌های بدن به طور مطلوب با اکسیژن تامین می شوند و از این ساعت تا حدود ساعت ۸ شب بهترین زمان برای یک برنامه ورزشی است.

ساعت ۲۰: بدن به آرامی برای استراحت دوباره تنظیم می‌شود و اولین امواج هورمون خواب ملاتونین آزاد می‌شوند.

ساعت ۲۲: بیشتر اندام های متابولیک در حالت استراحت هستند اما به شرطی که شام خیلی مجلل نباشد و سیستم ایمنی نوید بخش طولانی تری از بازسازی است.

استقامت هوازی: احتمالا بهترین خبر این است که نوسانات بیوریتمیک معمولی هیچ تأثیری بر عملکرد هوازی ندارند، بنابراین تقریبا می‌توانید در هر زمانی از روز، دویدن، دوچرخه‌سواری، شنا و اسکیت را انجام دهید.

عملکرد بی هوازی: بهترین زمان برای تمرین چه از طریق تمرینات تناوبی یا کراسفیت یا سایر فرم های تمرین آمادگی جسمانی، بین ساعت ۱۸ تا ۲۰ است.

تمرینات قدرتی: در اینجا کمی متفاوت به نظر می رسد. طبق مطالعات انجام شده بهترین نتایج به طور شگفت انگیزی بین ساعت ۱۹ تا ۲۱ به دست می‌آید.

تمرینات هماهنگی: بهتر است بین ساعت ۱۶ تا ۲۰ تمرین شود. به قلم اسکندر رحیمی

بلوغ و رشد استخوانی در دختران کمی زودتر از پسران اتفاق می افتد که حدود سن ۱۳ سالگی است و پس از این رویداد، حداکثر ۵ تا ۶ سانتی متر قد آن‌ها بلندتر می‌شود و دختران حداکثر قد خود را در سن ۱۷ سالگی خواهند داشت و روند افزایش وزن نیز مانند رشد قدی است.

کسب حداکثر توده استخوانی یک سال از جهش رشدی عقب‌تر و به علت پایین‌تر قرار گرفتن مرکز ثقل بدن در زنان، تعادل در زنان بیشتر است. همچنین درصد متوسط چربی در زنان حدود ۲۶ درصد و تقریبا دو برابر مردان است. علاوه بر این اندازه قلب زنان و برون ده قلبی آنان کمتر و تعداد ضربان قلب آن‌ها بیشتر از مردان است. در عین حال ظرفیت ریه‌ها نیز در زنان کمتر از آقایان و اثرات تمرین‌های قدرتی و استقامتی در زنان به علت عدم افزایش توده عضلانی محدود و نسبت به مردان کمتر است.

سیکل طبیعی قاعدگی تاثیر منفی روی عملکرد ورزشی ندارد و سندرم پیش از قاعدگی نیز در ورزشکاران کمتر بوجود می آید که این به نفع ورزشکار است. مصرف قرص جلوگیری از بارداری در ورزشکاران اشکالی ندارد، ولی باید ۱۰ روز پیش از مسابقه قطع شود. انجام ورزش سنگین در ورزشکاران نوجوان باعث منارک دیر رس می شود که این هم امتیازی برای ورزشکار است چون باعث افزایش قد و چربی کمتر و افزایش عملکرد وی می شود.

البته انجام ورزش سنگین باعث اختلالات قاعدگی نیز می شود و مصرف بیش از حد انرژی و تغذیه ناکافی باعث این اختلال است. اختلال هورمونی به وجود آمده همچنین باعث از دست رفتن توده استخوانی شده و این  به ضرر ورزشکار است و باعث شکستگی‌های تنشی و پوکی استخوان می شود.

ورزشکارانی که دچار آمنوره می‌شوند باید جدی درمان شوند و از پوکی استخوان با درمان مناسب پیشگیری کنند و در این شرایط مصرف قرص جلوگیری و رفع مشکلات تغذیه‌ای و تمرینی و استرسی لازم است.

در واقع اختلال قاعدگی و مشکلات تغذیه‌ای و پوکی استخوان به نام “تریاد زنان ورزشکار” یک مشکل شایع زنان ورزشکار است که از فاکتورهای ایجاد آن می‌توان به گرسنگی‌های طولانی مدت و اعتماد به نفس پایین و ایده‌آل گرایی و دانش تغذیه‌ای ناکافی و تمرینات سنگین غیر اصولی اشاره کرد.

در این ورزشکاران با بروز اولین علامت از سه علامت فوق باید درمان جدی را شروع کرد و در شرح حال این بیماران ورزشکار، ترس از چاقی، اصرار به تناسب اندام، حملات سنکوپ، گیجی، تپش قلب، درد اندام، مصرف داروهای مدر و مسهل، تحلیل رفتن ماهیچه، مو و پوست خشک و سردی اندام‌ها را می توان دید ‌و درمان این گونه بیماران با همکاری پزشک و روانشناس و کارشناس تغذیه است. بازنشر ۱۴۰۱۱۰۰۵۰۲۶۷۲